คุยกับหมอรักษาโรคมะเร็ง ตอน: ขิงกับการรักษาอาการคลื่นไส้อาเจียนจากยาเคมีบำบัด

  • โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
  • 3 มีนาคม 2557
  • Tweet

ขิง เป็นพืชสมุนไพรที่เรารู้จักกันดี เหง้าของขิงนำมาประกอบอาหาร และใช้เป็นเครื่องดื่มอย่างแพร่หลายทั่วโลกรวมทั้งในบ้านเรา ขิงเป็นพืชที่ให้พลังงานต่ำ ขิงสด 100 กรัมให้พลังงานเพียง 80 กิโลแคลอรี และมีส่วนประกอบของ โปรตีน คาร์โบไฮเดรต และไขมันต่ำ แต่มีวิตามินเกลือแร่หลายชนิด เช่น วิตามิน บี, ซี,และ อี มีเกลือแร่ สังกะสี โซเดียม โพแทสเซียม แมกนีเซียม แคลเซียม และเหล็ก นอกจากนั้นยังมีสารที่จับกับสาร Serotonin ที่เกี่ยวข้องกับการทำงานของระบบทางเดินอาหาร และระบบประสาท และสารที่ทำให้เกิดกลิ่น และสารระเหยที่ช่วยการเคลื่อนไหวของลำไส้ และช่วยให้ง่วงนอน จึงช่วยลดอาการคลื่นไส้ อาเจียนลงได้ เช่น สาร Zingerone, Shogaols,และ Gingerols

องค์การอาหารและยาของสหรัฐอเมริกา รายงานว่า การบริโภคขิง เป็นอาหาร และ/หรือเครื่องดื่มในปริมาณปกติ ค่อนข้างปลอดภัย แต่ไม่แนะนำในหญิงตั้งครรภ์ เพราะมีรายงานจากห้องทดลองว่า สารในขิงบางชนิดก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของเซลล์ตัวอ่อนในสัตว์ทดลองได้ อย่างไรก็ตาม มีรายงานคนแพ้ขิงได้เช่นกัน เช่น ขึ้นผื่น ท้องอืด ท้องเฟ้อ มีแก๊สมากในท้อง และ/หรือเกิดอาการแสบร้อนกลางอก

ขิงมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาบางชนิดได้ เช่น ยาป้องกันการแข็งตัวของเลือด โดยจะทำให้ยาออกฤทธิ์มากขึ้น มีโอกาสเลือดออกได้มากขึ้น และมีรายงานว่า อาจทำให้อาการของนิ่วในถุงน้ำดีเลวลงจากที่ขิงช่วยให้มีการสร้างน้ำดีมากขึ้น

ดังนั้น การบริโภคขิงจึงควรต้องสังเกตอาการเสมอ และเมื่อมีการใช้ยาประจำต่างๆ ควรอ่านฉลากยาให้ดีว่า ยามีปฏิกิริยากับขิงหรือไม่

ในด้านของการรักษา/บรรเทาอาการคลื่นไส้อาเจียนจากการรักษามะเร็งด้วยยาเคมีบำบัด ได้มีรายงานการศึกษา โดย Marx,M. และคณะ จากมหาวิทยาลัย Queenland ประเทศออสเตรเลีย ซึ่งรายงานในนิตยสารทางการแพทย์ Nutritional Reviews เมื่อ เมษายน พ.ศ. 2556 โดยทบทวนการศึกษาวิจัยในเรื่องประสิทธิภาพของขิงกับการรักษาอาการคลื่นไส้อาเจียนจากทั่วโลก 7 การศึกษา ที่มีรูปแบบงานวิจัยที่เป็นการศึกษาทางการแพทย์ที่เชื่อถือได้ พบ 3 การศึกษารายงานว่า ได้ประโยชน์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ, 2 การศึกษาให้ผลว่า อาจช่วยลดอาการฯได้บ้างในผู้ป่วยบางราย, และ 2 การศึกษา พบว่า การบริโภคขิงไม่ได้ช่วยลดอาการคลื่นไส้อาเจียนจากยาเคมีบำบัด

ดังนั้น จากผลการศึกษาที่น่าเชื่อถือเหล่านี้ ที่เราสามารถนำมาประยุกต์ใช้ได้กรณีของการรักษาอาการคลื่นไส้อาเจียนจากยาเคมีบำบัด คือ เราสามารถกินอาหารที่ปรุงจากขิง และ/หรือดื่มน้ำขิงได้เพื่อทั้งป้องกันและเพื่อบรรเทาอาการคลื่นไส้อาเจียนจากยาเคมีบำบัด โดยไม่กระทบต่อประสิทธิภาพของยาเคมีบำบัดในการรักษามะเร็ง แต่ประสิทธิภาพที่จะช่วยในเรื่องของอาการคลื่นไส้อาเจียน อาจขึ้นกับแต่ละบุคคล ซึ่งทางการแพทย์ยังกำลังศึกษาอยู่ว่า กรณีใด ขิงจึงจะมีประสิทธิภาพที่สุด อย่างไรก็ตาม การลองดื่มน้ำขิง ก็เป็นวิธีที่ง่าย สะดวก มีราคาไม่แพง ผลข้างเคียงต่ำมาก จึงน่าที่จะลองใช้ดู ถ้าไม่แพ้ขิง

บรรณานุกรม

  1. Marx,M. et al. (2013). Nutr Rev. 71, 245-54. [PubMed].
  2. http://en.wikipedia.org/wiki/Ginger [2013,Jan12].