คุยกับหมอรักษาโรคมะเร็ง ตอน: โรคมะเร็งติดต่อได้ไหม?

  • โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
  • 26 สิงหาคม 2556
  • Tweet

ทางการแพทย์ โรคติดต่อ (Communicable disease หรือ Infectious disease หรือ Transmissible disease) หมายถึง โรคที่เกิดจากการติดเชื้อโรค (แบคทีเรีย เชื้อไวรัส เชื้อรา เชื้อสัตว์เซลล์เดียว) และเชื้อโรคจากคนที่ติดเชื้อ หรือจากสัตว์ที่ติดเชื้อ สามารถแพร่กระจายติดต่อไปสู่ผู้อื่นได้ อาจโดย ทางอาหาร น้ำดื่ม ลมหายใจ สัมผัส คลุกคลี หรือมีตัวนำโรค (Vector) เช่น โรคไข้จับสั่น หรือ ไข้เลือดออก มียุงเป็นตัวนำโรค เป็นต้น โดยโรคติดเชื้อที่ติดต่อแพร่กระจายได้อย่างรวดเร็วทาง การหายใจ ไอ จาม หรือ สัมผัส เราเรียกว่า Contagious disease

โรคมะเร็ง ไม่ใช่โรคจากการติดเชื้อโรค จึงไม่สามารถแพร่กระจายติดต่อได้ทั้งทาง กิน ดื่ม สัมผัส (ในทุกรูปแบบรวมทั้งทางเพศสัมพันธ์) ไอ จาม คลุกคลี ดังนั้นทุกคนจึงคลุกคลี ใกล้ชิด สัมผัส กินอาหารร่วมกับผู้ป่วยโรคมะเร็งได้เสมอ ไม่มีการติดต่อของโรคคะ ทั้งนี้รวมถึงในเด็กอ่อน ทารกในครรภ์ และหญิงตั้งครรภ์

โรคมะเร็งบางชนิดมีความผิดปกติทางพันธุกรรมเป็นปัจจัยเสี่ยงร่วมด้วย ดังนั้น ในคนที่คนในครอบครัวเป็นมะเร็ง โดยเฉพาะญาติสายตรง คือ พ่อ แม่ และ/หรือพี่ น้องท้องเดียวกัน เป็นมะเร็ง คนกลุ่มนี้จึงมีโอกาสที่จะได้รับการถ่ายทอดพันธุกรรมที่เป็นปัจจัยเสี่ยงนั้นๆ จึงทำให้มีโอกาสที่จะเป็นมะเร็งสูงกว่าคนทั่วไป แต่ไม่ได้หมายความว่า คนกลุ่มนี้จะต้องเป็นมะเร็งทุกคน เพียงแต่มีโอกาสสูงกว่าคนอื่นเท่านั้น

ดังนั้น โรคทางพันธ์กรรม จึงไม่ใช่โรคติดต่อ ไม่สามารถสัมผัส คลุกคลีแล้วติดจ่อได้

โรคมะเร็งที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรมได้ มักเป็นชนิดที่ไม่ค่อยพบ ยกเว้นโรคมะเร็งเต้านม(ทั้งผู้ชายและผู้หญิง) โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ และโรคมะเร็งต่อมลูกหมาก (ในผู้ชาย) แต่ชนิดที่เกิดจากการถ่ายทอดทางพันธุกรรมก็พบได้น้อยกว่ามากเมื่อเปรียบเทียบกับชนิดที่เกิดขึ้นเองโดยไม่เกี่ยวข้องกับการถ่ายทอดทางพันธุกรรม ดังนั้นครอบครัวของผู้ป่วยมะเร็งกลุ่มนี้ จึงไม่ควรกังวลเกินเหตุ เพียงแต่ควรดูแลรักษาสุขภาพกายสุขภาพจิตของตนเองให้แข็งแรงเพื่อลดปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็ง โดย

  1. รักษาสุขอนามัยพื้นฐาน (สุขบัญญัติแห่งชาติ)
  2. กินอาหารมีประโยชน์ 5 หมู่ให้ครบถ้วนในทุกวัน จำกัดปริมาณอาหารแป้ง น้ำตาล ไขมัน เค็ม หวาน และกินผัก ผลไม้ให้มากๆ ไม่ให้มีโรคอ้วน ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญต่อการเกิด โรคมะเร็ง โรคเบาหวาน โรคหัวใจ โรคความดันโลหิตสูง และโรคไขมันในเลือดสูง
  3. ออกกำลังกายสม่ำเสมอทุกวัน โดยให้พอควรกับสุขภาพ
  4. ไม่สูบบุหรี่ ไม่ดื่มสุรา
  5. พบแพทย์เพื่อการตรวจสุขภาพประจำปี เริ่มได้ตั้งแต่อายุ 18 ปี

บรรณานุกรม:

  1. Communicable disease http://hes.ucfsd.org/gclaypo/commdise/commdise.html
  2. Infectious disease http://en.wikipedia.org/wiki/Infectious_disease