คุยกับหมอรักษาโรคมะเร็ง ตอน: ทำไมการศึกษาวิจัยถึงไม่สามารถบอกได้ว่าอาหารอะไรเป็นเหตุของโรคมะเร็ง

  • โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
  • 24 มิถุนายน 2556
  • Tweet

แพทย์และนักวิทยาศาสตร์ทุกคนเชื่อว่า สาเหตุหนึ่งหรือปัจจัยเสี่ยงหนึ่งต่อการเกิดโรคมะเร็งน่าจะเป็นจากอาหาร เพราะคนเราสัมพันธ์กับอาหารมากที่สุด และอาหารก็เป็นตัวสำคัญในการเจริญเติบโต และในการซ่อมแซมเซลล์ทุกเซลล์ที่เสียหายสึกหรอ

แต่สาเหตุที่การศึกษาทางการแพทย์ ไม่สามารถระบุได้แน่ชัดว่า อาหารอะไรเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อโรคมะเร็งอะไร ก็เพราะ

  • การศึกษาต่างๆพบตรงกันว่า การเกิดโรคมะเร็งเป็นกระบวนการที่ซับซ้อนไม่ตรงไปตรงมาเหมือนการติดเชื้อ และต้องมีหลายปัจจัยเข้ามาเกี่ยวข้อง เช่น พันธุกรรม การได้รับสารก่อมะเร็งอื่นๆจากสิ่งแวดล้อม และการติดเชื้อเรื้อรังต่างๆ ดังนั้น ปัจจัยต่างๆเหล่านี้ ที่เรามักไม่รู้ จึงส่งผลให้หากลุ่มตัวอย่างที่คล้ายคลึงกันที่จะนำมาศึกษาในเรื่องเดียวกันได้ยาก กลุ่มตัวอย่างที่ศึกษาจึงมักน้อยเกินไปที่จะทำให้สรุปผลอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติได้
  • ขั้นตอนการเกิดโรคมะเร็งมักต้องใช้เวลา อย่างน้อย 5-10ปีขึ้นไป ดังนั้นในการศึกษาที่ต้องศึกษาติดตามผลในระยะยาวมากเหล่านี้ เรามักควบคุมกลุ่มตัวอย่างในเรื่องการกินอาหารไม่ได้ ผลการศึกษาจึงผิดพลาดได้ง่าย
  • อาหารสำหรับมนุษย์มีหลากหลายชนิดมาก เราจำกัดอาหารให้เหลือน้อยชนิดในกลุ่มศึกษาให้เหมือนในสัตว์ทดลองไม่ได้ ดังนั้นผลการศึกษาในเรื่องของอาหารในคนจึงมักให้ผลศึกษาแตกต่างกับในสัตว์ทดลอง
  • จากอุปสรรค์ต่างๆดังกล่าว การศึกษาที่จะให้ผลได้แม่นยำ จำเป็นต้องเป็นการศึกษาทางการแพทย์ที่ต้องศึกษาถึงขั้นที่ 3 จึงเป็นไปได้ยาก และมักจำเป็นต้องเป็นการศึกษาแบบย้อนหลัง (Retrospective study) ซึ่งจะส่งผลให้ได้ข้อมูลที่ไม่ครบถ้วนสำหรับการศึกษา ผลการศึกษาจึงมักแตกต่างกันในแต่การศึกษาของแต่ละสถาบัน จึงไม่สามารถระบุได้แน่นอนว่า อาหารประเภทใด เป็น หรือไม่เป็นสาเหตุ/ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็ง

ดังนั้น แพทย์ทุกคนจึงนำผลการศึกษามาใช้ในทางอ้อม คือ หาประเภท และปริมาณอาหารที่เป็นสาเหตุให้เกิดโรคอื่นๆที่ไม่ใช่โรคมะเร็ง แต่โรคเหล่านี้เป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็ง เช่น โรคอ้วน เป็นต้น แล้วจึงนำมาแนะนำผู้ป่วย ดังนั้น แพทย์จึงแนะนำอาหารป้องกันโรคมะเร็ง เป็นอาหารมีประโยชน์ครบถ้วน 5 หมู่ โดยมีข้อแม้ว่า -ต้องในปริมาณที่ไม่ทำให้เกิดโรคอ้วนหรือน้ำหนักตัวเกิน กล่าวคือ การจำกัดอาหารที่ให้พลังงาน/อาหารที่ทำให้อ้วนในกลุ่ม แป้ง น้ำตาล และไขมัน -และต้องเพิ่ม ผัก ผลไม้ให้มากๆในทุกมื้ออาหาร และกินเป็นอาหารว่างเพราะ ให้พลังงานจากอาหารต่ำ มีใยอาหาร มีวิตามิน มีเกลือแร่/แร่ธาตุ และมีสารต้านอนุมูลอิสสาระต่างๆ ที่จะช่วยลดการบาดเจ็บของเซลล์เพื่อลดโอกาสเปลี่ยนแปลงเป็นเซลล์มะเร็ง

สรุป อาหารที่ช่วยลดโอกาสเกิดโรคมะเร็งที่ทางการแพทย์ยอมรับและแนะนำ คือ อาหารมีประโยชน์ 5 หมู่โดยมีข้อแม้ที่ต้องไม่ทำให้เกิดภาวะอ้วนและน้ำหนักตัวเกิน ดังได้กล่าวแล้ว