คุยกับหมอรักษาโรคมะเร็ง ตอน: คำถามถามแพทย์เมื่อเป็นมะเร็งเต้านม มะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งปอด หรือมะเร็งต่อมลูกหมาก
- โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
- 1 มิถุนายน 2558
- Tweet
ตอนที่แล้วเล่าให้ฟังถึงที่ สมาคมโรคมะเร็งแห่งสหรัฐอเมริกา ACS: American Cancer Society ได้แนะนำคำถาม 15 ข้อที่ควรถามแพทย์ผู้รักษาเมื่อทราบว่าเป็นมะเร็งไปแล้ว รวมทั้งวิธีปรับใช้คำถามให้เหมาะกับบ้านเรา
วันนี้จะมาเล่าต่อ เพราะทาง ACS ได้แนะนำคำถามที่ควรถามแพทย์ในเมื่อเป็นมะเร็งเต้านม มะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งปอด หรือ มะเร็งต่อมลูกหมาก ซึ่งเป็นมะเร็งพบได้บ่อย
ทั้งนี้ ACS ยังคงแนะนำให้ผู้ป่วยทั้งใน 4 โรคมะเร็งดังกล่าว ถามคำถามพื้นฐานทั้ง 15 ข้อดังกล่าว โดยมีรายละเอียดที่เพิ่มเติมในแต่ละโรคดังนี้
- ในมะเร็งเต้านม: คำถามที่ควรถามเพิ่มจาก 15 ข้อ คือ ในข้อที่ถามถึงการลุกลามของโรค ให้ถามรายละเอียดว่า โรคมะเร็งลุกลามเข้าต่อมน้ำเหลืองรักแร้หรือยัง และลุกลามเข้าไปทั้งหมดกี่ต่อม เพราะข้อมูลนี้จะช่วยบอกการพยากรณ์ผลการรักษา
- ในมะเร็งลำไส้ใหญ่: ก็เช่นเดียวกับในมะเร็งเต้านม คือ ควรถามว่า โรคลุกลามเข้ากี่ต่อมน้ำเหลืองแล้ว
- ในมะเร็งปอด: ก็เช่นเดียวกับในมะเร็งเต้านมและในมะเร็งลำไส้ใหญ่ ที่ควรทราบว่ามีโรคลุกลามเข้ากี่ต่อมน้ำเหลือง
-
ในมะเร็งต่อมลูกหมาก: ที่ควรถามเพิ่มเติมใน 15 ข้อ คือ
- มะเร็งอยู่ใน Grade (Gleason score/ กลีสันสะกอร์)/ตัวบอกความรุนแรงของโรค ที่เท่าใด
- ผลตรวจเลือดพบค่าสารมะเร็ง PSA/พีเอสเอ เป็นเท่าไร
- ทั้ง 2 ค่า ให้การพยากรณ์โรคอย่างไร?
- โรคลุกลามออกนอกต่อมลูกหมากหรือไม่ และ
- ควรเลือกวิธีรักษาอย่างไร ถ้าโรคอยู่ในระยะที่ 1,2 คือ ผ่าตัดต่อมลูกหมาก(ผ่าผ่านหน้าท้อง หรือ ผ่านกล้อง/หุ่นยนต์), ฝังแร่, หรือ ฉายรังสี, โดยทั้ง 3 วิธี มีข้อดี ข้อเสียต่างกันอย่างไร? แพทย์เลือกวิธีไหน? ด้วยเหตุผลอะไร?
และเช่นเดียวกัน ควรจดคำถามให้ครบถ้วน พบแพทย์พร้อมญาติสายตรง พร้อมปากกา และสมุดบันทึก เพื่อช่วยในการจดคำถามได้ครบถ้วน บันทึกช่วยจำเรื่องที่พูดคุยกับแพทย์
บรรณานุกรม
- http://www.cancer.org/acs/groups/cid/documents/webcontent/003284-pdf.pdf [2015,April 18]
- http://www.cancer.org/acs/groups/cid/documents/webcontent/003288-pdf.pdf [2015,April 18]
- http://www.cancer.org/acs/groups/cid/documents/webcontent/003286-pdf.pdf [2015,April 18]
- [2015,March 21]
- http://www.cancer.org/acs/groups/cid/documents/webcontent/003289-pdf.pdf [2015,April 18]