คุยกับหมอรักษามะเร็ง ตอนที่ 6

  • โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
  • 17 ธันวาคม 2555
  • Tweet

เรายังเล่าเรื่องของแพทย์ที่ให้การรักษาตัวโรคมะเร็งว่ามีสาขาไหนบ้าง ซึ่งดังกล่าวแล้วว่า แพทย์รักษาโรคมะเร็งมีหลายสาขามาก ได้แก่ ศัลยแพทย์ ทันตแพทย์ แพทย์หูคอจมูก จักษุแพทย์ อายุรแพทย์มะเร็งวิทยา อายุรแพทย์โลหิตวิทยา อายุแพทย์มะเร็งโลหิตวิทยา กุมารแพทย์โลหิตวิทยา กุมารแพทย์มะเร็งวิทยา นรีแพทย์มะเร็งวิทยา แพทย์เวชศาสตร์นิวเคลียร์ แพทย์รังสีร่วมรักษาวิสัญญีแพทย์ และแพทย์รังสีรักษาและมะเร็งวิทยา

และได้เล่าไปแล้ว คือศัลยแพทย์ ทันตแพทย์ แพทย์ หู คอ จมูก จักษุแพทย์ และอายุรแพทย์มะเร็งวิทยา วันนี้เป็นเรื่องของ อายุรแพทย์โลหิตวิทยาคะ

อายุรแพทย์โลหิตวิทยาและอายุรแพทย์ มะเร็งโลหิตวิทยา

อายุรแพทย์โลหิตวิทยา (อายุรกรรมโลหิตวิทยา) หรือ หมอโรคเลือด ซึ่งจะแบ่งเป็นหมอเด็ก และหมอของผู้ใหญ่ วันนี้จะคุยเรื่องหมอที่รักษาโรคเลือดของผู้ใหญ่คะ ซึ่งเรียกว่า อายุรแพทย์โลหิตวิทยา หรือหมอโรคเลือด (ฮีมาโตโลจีสต์ Hematologist หรือ Haematologist) หรือ เรียกสั้นๆในหมู่แพทย์ว่า “หมอฮีมาโต หรือ ฮีมาโต”

หมอฮีมาโต คือ หมอที่หลังจากจบแพทย์แล้ว ฝึกอบรมเป็นแพทย์ประจำบ้านเฉพาะทางอายุรกรรมทั่วไป 3 ปี ต่อจากนั้นฝึกอบรมต่อยอด หรือ เป็นอนุสาขาเป็น หมอฮีมาโตอีกประมาณ 1-2 ปี

หมอฮีมาโต จะให้การรักษาผู้ป่วยโรคเลือดผู้ใหญ่ทั้งหมด รวมทั้งโรคมะเร็งระบบโลหิตวิทยา หรือมะเร็งโรคเลือด เช่น มะเร็งเม็ดเลือดขาว และมะเร็งต่อมน้ำเหลือง โดยการใช้ยาเคมีบำบัด ยารักษาตรงเป้า การปลูกถ่ายไขกระดูก และการปลูกถ่ายสเต็มเซลล์จากเลือด ซึ่งในการปลูกถ่ายเนื้อเยื่อเหล่านี้ เมื่อสูตรการรักษา (Protocol) จำเป็นต้องใช้รังสีรักษาร่วมด้วย หมอฮีมาโตก็จะให้การรักษาร่วมกับรังสีรักษาแพทย์

หมอฮีมาโต จัดเป็นหมอที่ขาดแคลนสาขาหนึ่งคะ ไม่ค่อยมีแพทย์นิยมเรียน ซึ่งเมื่อหมอฮีมาโตฝึกอบรมต่อยอด หรือต่ออนุสาขาอีก 1-2 ปีในด้านโรคมะเร็ง เราก็จะได้แพทย์เฉพาะทางเพิ่มอีกสาขา คือ “อายุกรรมมะเร็งโลหิตวิทยา หรือ Hematologic oncology, ฮีมาโตโลจิค ออนโคโลจี) ซึ่งเป็นแพทย์เฉพาะทางรักษาผู้ป่วยโรคเลือดทั้งหมดรวมทั้งเฉพาะทางโรคมะเร็งระบบโรคเลือด และรักษาโรคมะเร็งระบบอื่นๆเช่นเดียวกับอายุรแพทย์มะเร็งวิทยา ซึ่งแพทย์ทั้ง 2 สาขานี้ จะรักษาโรคมะเร็งทุกชนิดโดยการใช้ยาต่างๆ ถ้าโรงพยาบาลไหนมีแพทย์ทั้ง 2 สาขา แพทย์อายุรกรรมมะเร็งโลหิตวิทยา ก็จะรักษาผู้ป่วยมะเร็งเฉพาะมะเร็งในระบบโรคเลือดคะ

อนึ่ง มีเกร็ดมาเล่าเป็นความรู้เสริมคะ คือ โรคมะเร็งชนิดที่เมื่อตั้งแต่เริ่มเกิดโรคจะมีธรรมชาติของโรคแพร่กระจายทั่วทั้งตัว ซึ่ง คือ มะเร็งของระบบโลหิตวิทยา หรือมะเร็งโรคเลือด โรคมะเร็งกลุ่มนี้ ภาษาอังกฤษทั่วไปเรียกว่า “non solid tumor (คำว่า tumor สะกดว่า tumour ก็ได้คะ)” ดังนั้นมะเร็งกลุ่มนี้ จึง รักษาด้วยยาเคมีบำบัดเป็นหลักตั้งแต่เริ่มต้น เพราะยาสามารถแพร่ไปถึงทุกๆส่วนของร่างกายได้ (มักไม่ใช้การผ่าตัด ยกเว้นบางกรณีเท่านั้น แต่มักรักษาร่วมกับรังสีรักษา) และเรียกโรคมะเร็งอื่นๆที่มีธรรมชาติของโรคเกิดเป็นขั้นเป็นตอน คือ เป็นระยะที่ 1,2,3,4 เรียงตามลำดับจากเริ่มต้นไปจนแพร่กระจายว่า “solid tumor”

วันนี้จบเรื่อง หมอฮีมาโตเพียงเท่านี้ก่อน ตอนต่อไปเป็นการแนะนำแพทย์รักษามะเร็งสาขา กุมารเวชศาสตร์ หรือ กุมารเวช หรือ กุมารแพทย์คะ