คุณรู้จักวัคซีนดีหรือยัง (ตอนที่ 1)

คุณรู้จักวัคซีนดีหรือยัง-1

ดร.นพ.จรุง เมืองชนะ ผู้อำนวยการสถาบันวัคซีนแห่งชาติ กล่าวว่า นับตั้งแต่ปี 2552 เป็นต้นมา สถาบันวัคซีนแห่งชาติได้จัดประชุมวิชาการด้านวัคซีนอย่างต่อเนื่อง โดยมีจุดประสงค์เพื่อสร้างความร่วมมือระหว่างหน่วยงานเครือข่ายด้านวัคซีน การนำเสนอความก้าวหน้า องค์ความรู้ เทคโนโลยี ที่เกี่ยวข้องกับการวิจัยพัฒนา การผลิต การประกันและควบคุมคุณภาพวัคซีน และการบริหารจัดการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค ตลอดจนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์ในมิติต่างๆ จากผู้ปฏิบัติงานและบุคลากรที่เกี่ยวข้อง เพื่อนำองค์ความรู้กลับไปใช้ประโยชน์ในการปฏิบัติงาน รวมถึงการวางแผนเชิงนโยบาย

ด้าน ศ.นพ.ธีระพงษ์ ตัณฑวิเชียร ผู้ช่วยผู้อำนวยการสถานเสาวภา สภากาชาดไทย ได้กล่าวถึงโครงการ “Vaccines for Teens” ว่า โครงการนี้เป็นการรณรงค์ให้วัยรุ่นและผู้ใหญ่ตอนต้น อายุ 9 - 26 ปี ฉีดวัคซีน 5 ชนิด ป้องกันได้ 9 โรค เนื่องจากการให้บริการฉีดวัคซีนในช่วงอายุดังกล่าวยังต่ำอยู่ ทำให้คนกลุ่มนี้มีความเสี่ยงติดโรคบางชนิดมากขึ้น โดยเฉพาะใน 3 โรคอันตรายที่มักจะเกิดในวัยรุ่น คือ โรคไข้เลือดออก โรคไอกรน และโรคมะเร็งปากมดลูก

ดังนั้น คลินิกเสริมภูมิคุ้มกันและอายุรศาสตร์การท่องเที่ยว สถานเสาวภา สภากาชาดไทย จึงจัดโครงการดังกล่าว เพื่อฉีดวัคซีน 5 ชนิด ป้องกันได้ทั้งหมด 9 โรค ตามคำแนะนำการให้วัคซีนป้องกันโรค โดยราชวิทยาลัยอายุรแพทย์แห่งประเทศไทยในปี 2557 เพื่อเพิ่มภูมิคุ้มกันและลดภาระค่าใช้จ่ายด้านสาธารณสุขของประเทศ ซึ่งได้แก่

1. วัคซีนป้องกันไข้เลือดออก

2. วัคซีนป้องกัน คอตีบ - ไอกรน - บาดทะยัก

3. วัคซีนป้องกันเอชพีวี

4. วัคซีนป้องกัน หัด หัดเยอรมัน คางทูม

5. วัคซีนป้องกันอีสุกอีใส

ศ.นพ.ธีระพงษ์ กล่าวเพิ่มเติมว่า ในอดีตการฉีดวัคซีนเป็นเรื่องของเด็ก แต่ที่ต้องมารณรงค์ให้วัยรุ่นและผู้ใหญ่ตอนต้นต้องรับการฉีดวัคซีน เพราะองค์การอนามัยโลกระบุว่า ต้องดูทุกกลุ่มวัย แม้จะเคยรับวัคซีนตอนเป็นเด็ก แต่วัคซีนบางชนิดประสิทธิภาพอาจลดลงตามกาลเวลา และวัยดังกล่าวมักมีสุขภาพที่ดี จึงไม่มีการพบแพทย์หรือไม่มีการนัดรับวัคซีนที่ชัดเจนเหมือนวัยเด็ก ดังนั้น จึงต้องมีการฉีดกระตุ้น

อย่างอีสุกอีใส ซึ่งคนทั่วไปและเข้าใจว่าไม่อันตราย แต่จริงๆ แล้วหากมีภาวะแทรกซ้อน จะทำให้เกิดโรคปอดบวม สมองอักเสบหรือถึงตายได้ แต่หากไม่มีโรคแทรกซ้อนเชื้อจะหายได้เองภายใน 5 - 7 วัน นอกจากนี้ ยังมีความเชื่อว่าเป็นแล้วไม่เป็นอีก แต่ความจริงคือ สามารถเป็นซ้ำได้ แต่ไม่รุนแรงเท่าเพราะมีภูมิคุ้มกันแล้ว เป็นต้น

ศ.นพ.ธีระพงษ์ กล่าวอีกว่า การฉีดวัคซีนทั้ง 5 ตัวนั้น สามารถฉีดพร้อมกันได้ แต่ไม่แนะนำ เพราะจะมีไข้สูง โดยอาจจะฉีดทุกอาทิตย์ หรือ 3 - 4 วันต่อเข็ม และไม่แนะนำให้ฉีดตอนที่มีไข้ เพราะวัคซีนบางตัวอาจไปกดภูมิทำให้ไข้สูงขึ้น

แหล่งข้อมูล:

  1. สถาบันวัคซีนแห่งชาติจัดประชุมวิชาการวัคซีนแห่งชาติ ครั้งที่ 8 วันที่ 19-22 กรกฎาคม 2560. http://www.manager.co.th/QOL/ViewNews.aspx?NewsID=9600000071757 [2017, November 19].
  2. สถานเสาวภาชวนคนวัย 9-26 ปี ฉีดวัคซีน 5 ชนิด ป้องกัน 9 โรค. http://www.manager.co.th/QOL/ViewNews.aspx?NewsID=9600000073028&Keyword=%e2%c3%a4 [2017, November 19].