ขาบวมจากนั่งเครื่องบิน (Economy class syndrome)

บทความที่เกี่ยวข้อง
ขาบวมจากนั่งเครื่องบิน

ขา-เท้า บวม (Leg and foot swelling) เป็นอาการที่พบได้บ่อยเมื่อร่างกายขาดการเคลื่อนไหว และจากแรงโน้มถ่วงของโลกที่จะดึงทุกสิ่งลงที่ต่ำเสมอซึ่งคือ ขาและเท้า จึงส่งผลให้การไหลเวียนโลหิตในบริเวณส่วนขาและเท้าลดลง เลือดดำจึงมักคั่งในบริเวณขาและเท้า ส่งผลให้สารน้ำในหลอดเลือดดำไหลซึมออกจากหลอดเลือดเข้ามายังเนื้อเยื่อรอบๆหลอดเลือด ส่งผลให้เกิดน้ำคั่งในเนื้อเยื่อของขาและเท้า หรือคือขา-เท้าบวมนั่นเอง โดยเฉพาะเมื่อสวมรองเท้า-ถุงเท้าที่รัดแน่น แต่เมื่อได้รับการนวดเบาๆ การเคลื่อนไหวขา-เท้า และการยกเท้าสูง อาการบวมก็จะยุบลง ขาและเท้าจะกลับสู่ภาวะปกติ

แต่ที่ทุกคนกลัวและกังวลคือ อาการขา-เท้าบวมที่เกิดจากมีลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำของขา หรือ Deep vein Thrombosis เรียกย่อ ว่า DVT (ภาวะลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำ) ที่พบได้จากการนั่งนานๆ ไม่มีการเคลื่อนไหวในพื้นที่จำกัด การขยับตัวลำบากคือ การนั่งเครื่องบินระยะทางไกลๆ (ระหว่างประเทศ) ในชั้นประหยัด (Economy class) ที่สื่อมวลชนเรียกว่า “โรค Economy class syndrome” ซึ่งผลข้างเคียงจากโรคนี้คือ โอกาสเกิดเป็นโรคหลอดเลือดเล็กๆในปอดอุดตัน จากลิ่มเลือดเล็กๆที่ขานี้หลุดเข้าสู่ระบบการไหลเวียนโลหิตของร่างกาย (ภาวะลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำ) ซึ่งเป็นภาวะที่อาจเป็นอันตรายถึงชีวิต (ตาย) ได้

การป้องกันภาวะลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำขา และอาการขา-เท้าบวมจากการเดินทางโดยนั่งเครื่องบินระยะทางไกล ทั้งนี้รวมทั้งการนั่งรถนานๆ หรือการนั่ง การนอนนานๆโดยไม่ได้เคลื่อนไหวร่างกายด้วยคือ

  • ให้พยายามเคลื่อนไหวร่างกายให้บ่อยที่สุดเท่าที่จะทำได้ ลุกเดินเท่าที่จะทำได้
  • ขยับเท้า นิ้วเท้าเสมอ นั่งยกเท้าสูง
  • ขยับขาเสมอ ไม่นั่งไขว้ขา
  • ถอดรองเท้า ไม่ใส่ถุงเท้ารัดเท้า
  • สวมใส่เสื้อผ้าที่หลวมสบาย
  • ไม่เก็บกระเป๋าสัมภาระใต้ที่นั่งที่ส่งผลให้ต้องจำกัดการเคลื่อนไหวเท้า
  • เลือกนั่งที่นั่งที่ใกล้ทางเดินเพื่อการลุก นั่ง เดิน เข้าห้องน้ำได้สะดวก
  • ดื่มน้ำอย่างพอเพียงเพื่อลดความข้นของเลือดที่จะเกิดเป็นลิ่มเลือดได้ง่าย
  • ไม่กินยานอนหลับหรือดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เพราะจะทำให้หลับลึกจึงลดการเคลื่อนไหว
  • หลีกเลี่ยงอาหารเค็มก่อนการเดินทางและในระหว่างเดินทางเพราะเกลือจะช่วยอุ้มน้ำในหลอดเลือดส่งผลให้เกิดอาการบวมได้ง่าย
  • ถ้ากังวลมากหรือเป็นคนเลือดข้น (เลือดแข็งตัวได้ง่าย เวลาเลือดออกเลือดหยุดเร็ว) ปรึกษาแพทย์เพื่อกินยาแอสไพรินต้านการแข็งตัวของเลือดก่อนเดินทาง

บรรณานุกรม

  1. How to Cope With Legs Swelling When Traveling http://traveltips.usatoday.com/cope-legs-swelling-traveling-1559.html [2015,Aug29].
  2. http://www.traveldoctor.co.uk/flights.html [2015,Aug29].
  3. http://whqlibdoc.who.int/publications/2005/9241580364_chap2.pdf [2015,Aug29].
Updated 2015, Aug 29