ของฝากจากน้ำท่วม (ตอนที่ 19)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 5 กุมภาพันธ์ 2560
- Tweet
การวิเคราะห์โรคได้เร็วจะมีผลต่อการรักษาและลดอัตราการเสียชีวิตลงได้ การตรวจเลือดอาจใช้เวลาน้อยกว่า 15 นาที ก็ทราบผล แต่บางชนิดอาจต้องใช้เวลานานหลายวัน โดยการตรวจเลือดสามารถทำให้รู้ได้ว่า
- เป็นโรคมาลาเรียหรือไม่
- เป็นเชื้อมาลาเรียชนิดไหนที่ทำให้เกิดอาการ
- เป็นเชื้อมาลาเรียชนิดไหนที่ดื้อต่อยาตัวไหน
- เชื้อมีการกระทบต่ออวัยวะที่สำคัญหรือยัง
ทั้งนี้ การรักษาและการให้ยาจะแตกต่างกันไปขึ้นกับ
- ชนิดของเชื้อ
- ความรุนแรงของอาการ
- อายุของผู้ป่วย
- อยู่ระหว่างตั้งครรภ์หรือไม่
โดยยาป้องกันโรคมาลาเรียที่ใช้ส่วนใหญ่ ได้แก่ ยา
- Chloroquine ใช้ป้องกันเชื้อ P. falciparum และ P. vivax
- Doxycycline ใช้ในกรณีที่ไม่สามารถใช้ยา Mefloquine อย่างไรก็ดี หญิงมีครรภ์และเด็กอายุน้อยกว่า 9 ปี ไม่ควรใช้ยาตัวนี้
- Malarone ใช้ป้องกันเชื้อ P. falciparum เป็นยาที่มีส่วนผสมของยาต้านมาลาเรีย 2 ชนิด คือ Atovaquone และ Proguanil
- Mefloquine เป็นยาที่ห้ามใช้ในกรณีที่ผู้ป่วยมีประวัติเป็นโรคซึมเศร้าหดหู่ มีอาการป่วยทางจิต ชัก หรือมีปัญหาเรื่องการเต้นของหัวใจเต้น
- Primaquine ใช้ป้องกันการกลับเป็นซ้ำของเชื้อ P. vivax และ P. ovale แต่ก่อนใช้ยานี้ต้องทำการทดสอบภาวะพร่องเอนไซม์ จีซิกพีดี (Glucose-6-phosphate dehydrogenase deficiency = G6PD) ก่อน
โดยการกินยาป้องกันมาลาเรียที่ถูกต้อง ทำได้ดังนี้
- กินให้ครบตามจำนวนและเวลาที่แพทย์สั่ง
- หากต้องกินยาสัปดาห์ละครั้ง ให้กินยาให้ตรงวันกันในทุกสัปดาห์ เช่น กินทุกวันจันทร์
- หลังจากที่กลับจากบริเวณที่มีการแพร่เชื้อ ก็ยังจำเป็นต้องกินยาต่อไปอีก 1-3 สัปดาห์
กรณีที่จำเป็นต้องเดินทางไปยังบริเวณที่มีเชื้อมาลาเรีย การป้องกันทำได้โดยใช้ยาที่มักเป็นตัวเดียวกับยาที่ใช้รักษา ดังนั้นแพทย์จึงจำเป็นต้องรู้ถึงสถานที่ผู้ป่วยจะเดินทางไป จึงจะสามารถจ่ายยาได้ถูกกับชนิดของเชื้อนั้น
บรรณานุกรม
1. Malaria. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/malaria/home/ovc-20167984 [2017, February 4].
2. Malaria - Topic Overview. http://www.webmd.com/a-to-z-guides/tc/malaria-topic-overview [2017, February 4].
3. Malaria. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs094/en/ [2017, February 4].
