ของฝากจากน้ำท่วม (ตอนที่ 18)

  • โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
  • 4 กุมภาพันธ์ 2560
  • Tweet
ของฝากจากน้ำท่วม

สำหรับการกลับมาเป็นซ้ำ (Recurrences)

  • เชื้อ P. falciparum อาจกลับมาเป็นซ้ำภายในระยะเวลา 2 ปี หากไม่ได้รับการรักษาที่สมบูรณ์
  • เชื้อ P. vivax หรือ เชื้อ P. ovale อาจกลับมาเป็นซ้ำภายในระยะเวลา 3-4 ปี แต่สามารถป้องกันการเป็นซ้ำได้ด้วยยา
  • เชื้อ P. malariae จะคงอยู่ในเลือดของผู้ป่วยได้มากกว่า 30 ปี โดยไม่ปรากฏอาการ

เนื่องจากเชื้อมาลาเรียมีผลต่อเซลล์เม็ดเลือดแดง ดังนั้นคนจึงสามารถได้รับเชื้อมาลาเรียผ่านช่องทางดังต่อไปนี้

  • จากแม่ไปยังทารกที่อยู่ในครรภ์
  • จากการให้เลือด (Blood transfusions)
  • การใช้เข็มฉีดยาร่วมกับคนติดเชื้อ

ปัจจัยเสี่ยงหลักๆ ของการติดเชื้อก็คือ

  • การอาศัยหรือไปอยู่ในบริเวณเขตร้อนที่มีการกระจายตัวของเชื้อ ซึ่งพบมากสุดใน
    • ประเทศในแถบแอฟริกาใต้สะฮารา
    • เอเชียใต้ (The Asian subcontinent)
    • หมู่เกาะโซโลมอน ปาปัวนิวกินี และ เฮติ
  • เดินทางไปยังบริเวณที่มีการแพร่กระจายของโรคโดย
    • ไม่กินยาป้องกันมาลาเรียก่อนไป ระหว่างที่อยู่ และหลังจากที่กลับมา หรือกินยาไม่ถูกต้อง
    • อยู่กลางแจ้งในที่ชนบทช่วงที่ยุงออกหากิน (ระหว่างตอนเย็นโพล้เพล้และใกล้รุ่ง)

    • และผู้ที่มีความเสี่ยงมาก ได้แก่

    • เด็กเล็กและเด็กทารก
    • หญิงมีครรภ์และทารกในครรภ์
    • ผู้ป่วยที่ติดเชื้อเฮชไอวี/เชื้อเอดส์

    มาลาเรียจะรุนแรงหากเกิดในผู้ที่ผ่าตัดเอาม้ามออก (splenectomy) และมาลาเรียสามารถทำให้เสียชีวิตได้ โดยร้อยละ 90 ของการเสียชีวิตเกิดในแอฟริกา และส่วนใหญ่เป็นเด็กที่อายุต่ำกว่า 5 ปี นอกจากนี้ มาลาเรียยังทำให้เกิดอาการแทรกซ้อนที่ทำให้เสียชีวิต เช่น

    • มาลาเรียขึ้นสมอง (Cerebral malaria) ซึ่งเป็นเหตุให้สมองบวมและทำลายสมอง
    • มีปัญหาเรื่องการหายใจ เพราะมีน้ำทวมปอด (Pulmonary edema)
    • อวัยวะล้มเหลว เช่น ไตวาย ตับวาย ม้ามแตก
    • ภาวะโลหิตจาง (Anemia) เพราะเซลล์เม็ดเลือดแดงถูกทำลาย
    • น้ำตาลในเลือดต่ำ ซึ่งหากต่ำมากจะทำให้หมดสติหรือเสียชีวิตได้

    บรรณานุกรม

    1. Malaria. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/malaria/home/ovc-20167984 [2017, February 3].

    2. Malaria - Topic Overview. http://www.webmd.com/a-to-z-guides/tc/malaria-topic-overview [2017, February 3].

    3. Malaria. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs094/en/ [2017, February 3].