ของฝากจากน้ำท่วม (ตอนที่ 16)

โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
2 กุมภาพันธ์ 2559
Tweet

โรคมาลาเรีย (Malaria) หรือที่รู้จักกันในชื่อ ไข้ป่า ไข้จับสั่น ไข้ป้าง ไข้ร้อนเย็น หรือ ไข้ดอกสัก เป็นโรคร้ายแรงที่เกิดจากเชื้อปรสิต (Parasite) แพร่กระจายได้โดยถูกยุงก้นปล่อง (Anopheles) ที่ติดเชื้อกัด โรคมาลาเรียทำให้เกิดอาการหนาวสั่นและเป็นไข้อยู่เรื่อย โดยในแต่ละปีมีผู้เสียชีวิตจากโรคมาลาเรียประมาณ 660,000 คน

โรคมาลาเรียเกิดจากเชื้อพลาสโมเดียม (Plasmodium = P. ) ซึ่งมีอยู่ 5 ชนิด ที่ก่อเชื้อในมนุษย์ ได้แก่ พลาสโมเดียม ฟัลซิพารัม (P. falciparum) พลาสโมเดียม ไวแว็กซ์ (P.vivax) พลาสโมเดียม มาลาริอี่ (P.malariae) พลาสโมเดียม โอวาเล่ (P.ovale) และพลาสโมเดียม โนวไซ (P. knowlesi) โดย

การติดเชื้อ P. falciparum

พบในบริเวณเขตร้อนและเขตใกล้เส้นศูนย์สูตร
การติดเชื้อชนิดนี้สามารถทำให้เกิดอาการแทรกซ้อนและเสียชีวิตได้ภายใน 2-3 วัน
เชื้อชนิดนี้มักดื้อต่อยา Chloroquine

การติดเชื้อ P.vivax เชื้อ P.malariae เชื้อ P.ovale และเชื้อ P. knowlesi

เชื้อ P.vivax และเชื้อ P.malariae พบได้ทั่วไปในเขตร้อนทั่วโลก ในขณะที่เชื้อ P. knowlesi พบได้ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ส่วน P.ovale พบมากในแอฟริกาตะวันตก
การติดเชื้อ P. vivax เชื้อ P. malariae หรือเชื้อ P. ovale มักไม่ค่อยทำให้เสียชีวิต และผู้ป่วยอาจหายได้เองภายใน 1 เดือน โดยไม่ต้องรักษา แต่การติดเชื้อ P. knowlesi อาจทำให้เสียชีวิตได้
เชื้อ P.vivax เชื้อ P.malariae เชื้อ P.ovale และเชื้อ P. knowlesi มักไม่ดื้อยาเหมือนเชื้อ P. Falciparum
เชื้อ P.vivax เชื้อ P.ovale และเชื้อ P. knowlesi อาจจะคงอยู่ในตับ ยังต้องการการรักษาเพื่อป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำอีก

การแพร่เชื้อจะมีมากในบริเวณที่ยุงมีช่วงชีวิตที่นานซึ่งทำให้มีระยะเวลาก่อโรคได้มาก โดยสภาพภูมิอากาศมีส่วนสำคัญของชีวิตยุง เช่น ที่ที่มีฝนตกชื้น

อาการของโรคมาลาเรียเริ่มต้นจะมีอาการคล้ายเป็นไข้หวัด โดยในระยะแรกการติดเชื้อ P. falciparum จะมีลักษณะคล้ายการติดเชื้อ P. vivax เชื้อ P. malariae และเชื้อ P. ovale ผู้ป่วยอาจจะไม่ปรากฏอาการหรือมีอาการไม่รุนแรงหากมีภูมิต้านทานต่อโรคมาลาเรียมาบ้างแล้ว

ทั้งนี้ ระยะเวลาตั้งแต่ติดเชื้อจนปรากฏอาการหรือที่เรียกว่า ระยะฟักตัว จะมีตั้งแต่