ของฝากจากน้ำท่วม (ตอนที่ 13)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 30 มกราคม 2560
- Tweet
โรคไข้เด็งกี (Dengue fever) หรือ ไข้ที่คนไทยนิยมเรียกกันว่า ไข้เลือดออก เป็นโรคติดเชื้อไวรัสที่เกิดจากยุง พบในบริเวณเขตร้อนและกึ่งร้อนทั่วโลก โดยทั่วไปไข้เด็งกีอย่างอ่อนจะมีอาการเป็นไข้ ผื่น ปวดกล้ามเนื้อและข้อ
ส่วนไข้เด็งกีที่มีอาการรุนแรง จนกลายเป็น ไข้เลือดออกเด็งกี (Dengue hemorrhagic fever = DHF) จะทำให้มีเลือดออกง่าย มีเกล็ดเลือดต่ำ และเป็นอันตรายถึงชีวิต ซึ่งจะได้กล่าวในภายหลัง
เชื้อเด็งกีสามารถแบ่งออกได้เป็น 4 ชนิด คือ DEN-1, DEN-2, DEN-3 และ DEN-4 หลังการติดเชื้อ ร่างกายจะสร้างภูมิต้านทานเฉพาะเชื้อชนิดนั้นๆ ไปตลอดชีวิต ส่วนภูมิต้านทานต่อเชื้อชนิดอื่นจะมีบ้างบางส่วนและเป็นแค่ชั่วคราว ทั้งนี้การติดเชื้อเดงกีชนิดอื่นจะเพิ่มความเสี่ยงในการติดเชื้อเด็งกีที่รุนแรงขึ้น
ยุงที่เป็นพาหะมีเชื้อไวรัสเด็งกี จะเป็นยุงลายบ้าน (Aedes aegypti) และยุงลายสวน (Aedes albopictus) เพศเมีย โดยยุงเหล่านี้ยังเป็นพาหะของการติดเชื้อโรคชิคุนกุนยา (Shikungunya) โรคไข้เหลือง (Yellow fever) และโรคติดเชื้อไวรัสซิก้า (Zika infection) ได้ด้วย
โดยยุงมักจะกัดระหว่างวัน โดยเฉพาะตอนช่วงเช้าหรือตอนโพล้เพล้เวลาเย็นก่อนค่ำ (Dusk) โดยเชื้อจะซึมเข้าสู่กระแสเลือด อย่างไรก็ดี โรคไข้เด็งกีจะไม่มีการติดต่อจากคนสู่คน
ในแต่ละปีทั่วโลกจะมีคนติดเชื้อไข้เด็งกีประมาณ 390 ล้านคน และมีประมาณ 96 ล้านคนที่ป่วย โดยพบมากในแถบ
- อินเดีย
- เอเชียตะวันออกเฉียงใต้
- จีนตอนใต้
- ไต้หวัน
- หมู่เกาะแปซิฟิค
- ทะเลคาริบเบียน (ยกเว้นคิวบาและหมู่เกาะเคย์แมน)
- เม็กซิโก
- แอฟริกา
- อเมริกาตอนกลางและตอนใต้ (ยกเว้นชิลี ปารากวัย และอาร์เจนตินา)
หลายคนที่เป็นไข้เด็งกีอย่างอ่อนอาจจะไม่แสดงอาการ จนวันที่ 4-10 หลังการติดเชื้อจากยุงจะปรากฏอาการทั่วไปที่พบมากที่สุดดังนี้
- เป็นไข้สูง (41 C)
- ปวดศีรษะ
- ปวดกล้ามเนื้อ กระดูก และข้อ
- ปวดหลังลูกตา
- เบื่ออาหาร
บรรณานุกรม
1. Dengue fever. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/dengue-fever/basics/definition/con-20032868 [2017, January 28].
2. Dengue. http://www.nhs.uk/conditions/dengue/Pages/Introduction.aspx [2017, January 28].
3. Dengue Fever. http://www.webmd.com/a-to-z-guides/dengue-fever-reference#1 [2017, January 28].
4. Dengue and severe dengue. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs117/en/ [2017, January 28].