การรักษาผู้ป่วยด้วยออกซิเจนความดันบรรยากาศสูง (ตอนที่ 3)

นพ.ชลภัฏ กล่าวว่า การรักษาด้วยวิธี HBO จะส่งผลให้ปริมาณออกซิเจนที่ละลายในเลือดแดงสูงขึ้น ทำให้ออกซิเจนไปเลี้ยงเซลล์สมอง และอวัยวะส่วนปลายได้ทั่วถึงยิ่งกว่าเมื่อเทียบกับในภาวะปกติ ให้ประโยชน์ในด้านการช่วยสร้างคอลลาเจน (Collagen) ผ่านการกระตุ้นและการแบ่งตัวของเซลล์อ่อน (Fibroblast Cells) ทำให้เกิดการสร้างเส้นเลือดฝอยเพิ่มมากขึ้น สะดวกต่อการขนส่งออกซิเจนเข้าสู่เซลล์สมอง และยังจะช่วยเพิ่มสเต็มเซลล์ในร่างกาย (Mobilizing Stem Cells)

โดยออกซิเจนบริสุทธิ์ภายใต้แรงดันสูงจะกระตุ้นให้เกิดการเคลื่อนย้ายของเซลล์ต้นกำเนิด (Stem Cells) ออกจากไขกระดูก นำไปในใช้การสร้างเส้นเลือดใหม่ (Neovascularization) เพื่อไปหล่อเลี้ยงอวัยวะในส่วนที่ต้องการเลือดในการทำงานสูง เช่น เซลล์สมอง เป็นต้น

นพ.ชลภัฏ กล่าวต่อไปว่า ขั้นตอนและวิธีการรักษาของแพทย์จะเริ่มจากการตรวจประเมินความพร้อมของร่างกาย จากนั้นจึงให้เข้ารับการรักษาโดยหายใจออกซิเจนบริสุทธ์ 100% ในห้องปรับบรรยากาศ HBO ที่ แรงดัน 1.3 ata โดยใช้เวลารอบละ 60 นาที และสามารถเลือกเข้ารับการรักษาได้ถึง 2 รอบต่อวัน

ทั้งนี้ กรณีที่ตอบสนองต่อการรักษา การเปลี่ยนแปลงมักเริ่มพบหลังจากรอบที่ 10 เป็นต้นไป (จากการรักษาระดับหวังผลที่ 40 รอบขึ้นไป) และหลังจากเสร็จสิ้นการรักษาในแต่ละวันผู้รับการรักษาสามารถกลับบ้านได้ทันที

นพ.ชลภัฏ กล่าวอีกว่า อย่างไรก็ตามผลจากการที่เซลล์สมองทำงานมีประสิทธิภาพสูงขึ้นในกรณีที่ตอบสนองต่อการรักษาดี (เฉลี่ย 60-70%) มักพบว่าผู้เข้ารับการรักษาจะสามารถสบตาได้นาน และแสดงออกถึงการรับรู้มีปฏิสัมพันธ์กับสังคมที่เพิ่มมากขึ้นอย่างเห็นได้ชัดตั้งแต่รอบที่ 5-10 เป็นต้นไป และในกรณีที่ตอบสนองน้อย (เฉลี่ย 20-30%) การรักษาจะไม่ได้ทำให้การดำเนินของโรคนั้นซับซ้อนเพิ่มมากขึ้น

ห้องปรับบรรยากาศที่ใช้ในการรักษาด้วยวิธี HBO จะมี 2 แบบ คือ ห้องปรับความดันบรรยากาศสูงชนิดคนเดียว (Monoplace Chamber) และห้องปรับความดันบรรยากาศสูงชนิดหลายคน (Multiplace chamber)

ห้องปรับความดันบรรยากาศสูงชนิดคนเดียว ออกแบบให้ใช้รักษาได้ครั้งละ 1 คน โดยนอนอยู่บนเตียงยาว 2.1 เมตร (7 ฟุต) ในท่อพลาสติกใสที่กว้างประมาณ 60 เซนติเมตร (2 ฟุต) เมื่อคนเข้าไปอยู่ในท่อ ประตูจะถูกปิดและเริ่มปรับบรรยากาศด้วยออกซิเจน ระหว่างนี้คนที่อยู่ในท่อสามารถเห็นและพูดคุยกับคนข้างนอกได้ตลอดเวลา

สำหรับห้องปรับความดันบรรยากาศสูงชนิดหลายคน ออกแบบให้รักษาคนจำนวนสูงสุดได้ครั้งละ 12 คน และเป็นที่นิยมใช้มากกว่าห้องปรับความดันบรรยากาศสูงชนิดคนเดียว ห้องนี้จะกว้างและสามารถเดินไปมาได้ เมื่อคนเข้าไปนั่งหรือนอนในห้อง ประตูจะปิดและจะปล่อยอากาศเข้าไปปรับบรรยากาศ ทำให้ได้ยินเหมือนเสียงเครื่องบิน

การรักษาด้วยวิธี HBO เป็นการรักษาแบบผู้ป่วยนอก คนไข้ไม่จำเป็นต้องนอนโรงพยาบาล โดยผู้ป่วยอาจอยู่ในห้องเดี่ยวหรือห้องรวมก็ได้

แหล่งข้อมูล:

  1. รักษา “ออทิสติก” ด้วยเครื่องออกซิเจนแรงดันสูง http://manager.co.th/QOL/ViewNews.aspx?NewsID=9560000153572 [2013, December 1].
  2. Hyperbaric oxygen (HBO) treatment. http://www.macmillan.org.uk/Cancerinformation/Cancertreatment/Treatmenttypes/Othertreatments/Hyperbaricoxygentherapy.aspx [2014, January 1].
  3. Hyperbaric oxygen therapy. http://www.mayoclinic.com/health/hyperbaric-oxygen-therapy/MY00829 [2014, January 1].