การผ่าตัดด้วยหุ่นยนต์ (ตอนที่ 1)

การผ่าตัดด้วยหุ่นยนต์-1

เนื่องจากจะมีประชุมระดับนานาชาติเรื่อง การผ่าตัดด้วยหุ่นยนต์ “Robotic Surgery-da Vinci System” ในเดือนพฤษภาคมนี้ที่ประเทศญี่ปุ่น เรามาทำความรู้จักกับการผ่าตัดด้วยหุ่นยนต์กันสักเล็กน้อย

การผ่าตัดด้วยหุ่นยนต์ (Robotic Surgery / Robot-assisted surgery / Robotic-assisted laparoscopic surgery / Laparoscopic surgery with robotic assistance / Computer-assisted surgery) เป็นวิธีการผ่าตัดโดยใช้เครื่องมือที่เล็กมากติดกับแขนของหุ่นยนต์ โดยมีแพทย์คอยควบคุมการเคลื่อนไหวของแขนหุ่นยนต์ด้วยคอมพิวเตอร์ ช่วยให้แพทย์สามารถทำการผ่าตัดที่ซับซ้อนได้แม่นยำกว่า ซึ่งแพทย์จะ

  • ผ่าตัดเปิดผิวหนังเล็กน้อยเพื่อสอดเครื่องมือเข้าสู่ร่างกาย
  • ด้วยท่อบางๆ ที่มีกล้องส่อง (Endoscope) ติดอยู่ที่ปลายท่อเพื่อให้แพทย์สามารถเห็นภาพขยาย 3 มิติ (3-D images) ขณะทำการผ่าตัด
  • แพทย์จะควบคุมหุ่นยนต์ให้ผ่าตัดด้วยการควบคุมผ่านทางคอมพิวเตอร์

การผ่าตัดด้วยหุ่นยนต์เป็นเทคนิคการผ่าตัดโดยวิธีการบาดเจ็บน้อย (Minimal invasive) แผลเล็กแต่แพทย์สามารถมองเห็นบริเวณที่ผ่าตัดได้ชัดเจน แต่อาจใช้เวลาในการผ่าตัดด้วยหุ่นยนต์นานกว่าการผ่าตัดทั่วไป ทั้งนี้เพราะต้องใช้เวลาในการติดตั้งเครื่องก่อน

ปัจจุบันเราสามารถใช้การผ่าตัดด้วยหุ่นยนต์กับการผ่าตัดอวัยวะในลักษณะดังต่อไปนี้

  • การทำทางเบี่ยงหลอดเลือดหัวใจ (Coronary artery bypass)
  • การตัดเนื้อร้ายจากบริเวณที่อ่อนไหวของร่างกาย เช่น หลอดเลือด เส้นประสาท เป็นต้น
  • การตัดถุงน้ำดี (Gallbladder removal)
  • การผ่าตัดเปลี่ยนสะโพก (Hip replacement)
  • การผ่าตัดมดลูก (Hysterectomy)
  • การตัดไต (Kidney removal)
  • การเปลี่ยนไต (Kidney transplant)
  • การผ่าตัดลิ้นหัวใจ (Mitral valve repair)
  • การผ่าตัดกรวยไต (Pyeloplasty)
  • การผ่าตัดเพื่อแก้ไขตีบของหูรูดไพโลเรอส (Pyloroplasty) ซึ่งเป็นช่องทางระหว่างกระเพาะอาหารและลำไส้
  • การผ่าตัดต่อมลูกหมาก (Radical prostatectomy)
  • การผ่าตัดผ่าตัดมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ (Radical cystectomy)
  • การทำหมันหญิง (Tubal ligation)
  • การผ่าตัดลำไส้ใหญ่ (Colon and rectal)
  • การรักษาโรคอ้วนด้วยวิธีการผ่าตัด (Bariatric surgery)
  • การผ่าตัดหลอดอาหาร (Esophagectomy)
  • การตัดตับอ่อน (Pancreatectomy)

แหล่งข้อมูล:

  1. Robotic surgery. https://medlineplus.gov/ency/article/007339.htm [2018, January 22].
  2. Robotic surgery. https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/robotic-surgery/basics/definition/prc-20013988 [2018, January 22].
  3. Robot-assisted surgery. https://en.wikipedia.org/wiki/Robot-assisted_surgery [2018, January 22].