กระดูกอักเสบ (ตอนที่ 1)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 7 กุมภาพันธ์ 2562
- Tweet
นายแพทย์ณรงค์ อภิกุลวณิช รองอธิบดีการการแพทย์ และโฆษกกรมการแพทย์ เปิดเผยว่า โรคกระดูกอักเสบ คือ โรคที่เกิดจากกระดูกติดเชื้อโรค โดยทั่วไปมักเป็นจากเชื้อแบคทีเรีย แต่อาจพบจากการติดเชื้อราได้
โรคกระดูกอักเสบเกิดได้กับกระดูกทุกชิ้นของร่างกาย ที่พบบ่อยคือ กระดูกขา เท้า และกระดูกสันหลัง โดยทั่วไปมักพบกระดูกอักเสบเพียงตำแหน่งเดียว แต่อาจพบหลายตำแหน่งพร้อมกันได้ นอกจากนี้ยังพบได้ในทุกอายุตั้งแต่เด็กแรกเกิดไปจนถึงผู้สูงอายุ และมีโอกาสเกิดเท่ากันทั้งในผู้หญิงและผู้ชาย
สำหรับสาเหตุของโรคกระดูกอักเสบเกิดได้ 3 ทาง คือ การติดเชื้อจากกระแสเลือด เนื้อเยื่อหรืออวัยวะใกล้เคียงกระดูกที่อักเสบติดเชื้อ และการติดเชื้อจากเนื้อเยื่อกระดูกขาดเลือดจากการไหลเวียนเลือดไม่ดี โดยอาการที่พบบ่อย ได้แก่ มีไข้หนาวสั่น ปวดบวมตามกระดูกที่อักเสบ เคลื่อนไหวกระดูกส่วนที่อักเสบได้น้อย อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร ส่วนกรณีกระดูกอักเสบเรื้อรังมักมีแผลและหนองไหล ต่อมน้ำเหลืองบริเวณใกล้เคียงกับกระดูกอักเสบเจ็บ โต คลำพบก้อน
นายแพทย์สมพงษ์ ตันจริยภรณ์ ผู้อำนวยการโรงพยาบาลเลิดสิน กล่าวว่า ผู้ที่มีปัจจัยเสี่ยงจากโรคกระดูกอักเสบ อาทิ เกิดอุบัติเหตุหรือผ่าตัดกระดูกหรือข้อในระยะเวลา 1-3 เดือนก่อนเกิดกระดูกอักเสบ ป่วยด้วยโรคที่ทำให้การไหลเวียนเลือดไม่ดี เช่น โรคเบาหวาน โรคหลอดเลือดแดงแข็ง ผู้ใช้ยาเสพติดด้วยวิธีฉีดยา เป็นต้น
ซึ่งแพทย์จะวินิจฉัยโรคกระดูกอักเสบได้จาก ประวัติการเจ็บป่วย การตรวจร่างกายในตำแหน่งกระดูกที่มีอาการโดยการเอกซเรย์ การเพาะเชื้อจากหนอง และอาจตัดชิ้นเนื้อกระดูกชิ้นที่มีอาการเพื่อการตรวจทางพยาธิวิทยา เพื่อนำมาวินิจฉัยให้ได้ผลแน่นอนที่สุด
สำหรับการรักษาโรคกระดูกอักเสบ มี 2 วิธีหลัก ได้แก่ 1. การให้ยาฆ่าเชื้อที่มีคุณสมบัติตรงกับเชื้อที่ตรวจพบ โดยให้ยาทางหลอดเลือดดำและรับประทานยาฆ่าเชื้อร่วมด้วย ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์ที่จะประเมินจากชนิดของเชื้อ ความรุนแรงของอาการอักเสบ และสุขภาพทั่วไปของผู้ป่วย 2. การผ่าตัด เช่น การผ่าตัดเพื่อปลูกกระดูกใหม่ การตัดขาหากเกิดกระดูกขาอักเสบรุนแรงมากและเรื้อรัง
ทั้งนี้วิธีป้องกันที่ดีที่สุด คือ การรักษาความสะอาดของร่างกายและสิ่งของเครื่องใช้อยู่เสมอ คอยระวังอย่าให้มีดบาดหรือเกิดอุบัติเหตุจนมีแผล โดยเฉพาะผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัวที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคกระดูกอักเสบ ทั้งนี้ผู้ที่มีอาการตามที่กล่าวมาข้างต้นหรือไม่แน่ใจในอาการ ควรรีบปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อทำการรักษาต่อไป
โรคกระดูกอักเสบ (Osteomyelitis) ส่วนใหญ่เกิดจากการที่กระดูกติดเชื้อแบคทีเรียที่เรียกว่า Staphylococcus aureus แต่อาจพบจากการติดเชื้อราได้ เป็นโรคที่พบยากแต่มีอันตราย เพราะอาจทำให้เนื้อเยื่อกระดูกตายได้ โดยกระดูกอาจติดเชื้อได้หลายทางอย่าง
- ติดเชื้อจากกระแสเลือด เช่น เชื้อในปอดจากโรคปอดอักเสบหรือเชื้อจากกระเพาะปัสสาวะอักเสบอาจแพร่ผ่านกระแสเลือดไปยังจุดที่อ่อนแอของกระดูก
- ติดเชื้อจากการได้รับบาดเจ็บ ทำให้เชื้อเข้าสู่ร่างกายและติดเชื้อไปยังกระดูกบริเวณใกล้เคียง หรือเกิดจากการที่กระดูกหักทะลุผิวหนัง
- ติดเชื้อจากการผ่าตัด เช่น การเปลี่ยนข้อเข่าหรือข้อสะโพก
แหล่งข้อมูล:
- โรคกระดูกอักเสบ ภัยเงียบใกล้ตัว. http://www.dms.moph.go.th/dmsweb/main_page/prnews/prnews_all.php [2018, February 6].
- Osteomyelitis. https://www.webmd.com/diabetes/osteomyeltis-treatment-diagnosis-symptoms#1 [2018, February 6].
- Osteomyelitis. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/osteomyelitis/symptoms-causes/syc-20375913 [2018, February 6].
- Osteomyelitis. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/9495-osteomyelitis [2018, February 6].
