“ไวรัสเวสต์ไนล์” อาศัย “ยุงรำคาญ” (ตอนที่ 2)

นพ. พรเทพ ศิริวนารังสรรค์ อธิบดีกรมควบคุมโรค ขอให้ประชาชนไทยอย่าตื่นตระหนกเชื้อไวรัสเวสต์ไนล์ (West Nile Virus : WNV)เพราะในประเทศไทยยังไม่พบแต่อย่างใด และมี 3 หน่วยงานคอยเฝ้าระวังอยู่ ได้แก่ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม และกรมปศุสัตว์ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

กระทรวงสาธารณสุข มีการดำเนินการตรวจเลือดสัตว์ที่จะเป็นพาหะแหล่งรังโรค ได้แก่ นกที่อยู่ตามธรรมชาติ สัตว์ป่า สัตว์สี่เท้า วัว ควาย และยังไม่พบว่าสัตว์เหล่านั้นมีภูมิคุ้มกัน แสดงว่า ยังไม่มีเชื้อไวรัสเวสต์ไนส์ในประเทศไทย อาการอย่างอ่อนๆ ที่ปรากฏหลังการโดนยุงกัด 3 - 14 วัน รวมถึง

ในรายที่มีอาการอย่างอ่อนๆ จะสามารถหายได้ใน 3 - 6 วัน แต่กรณีที่มีอาการรุนแรงอาจใช้เวลาเป็นสัปดาห์หรือเป็นเดือนกว่าจะหาย อาการอย่างรุนแรงจะก่อให้เกิดปัญหากับสมองและไขสันหลังซึ่งเป็นกรณีที่พบได้น้อย แต่อาจทำให้เกิดอาการดังนี้

แพทย์สามารถวินิจฉัยโรคได้ด้วยการตรวจเลือดเพื่อดูสารแอนติบอดี/สารภูมิต้านทาน (Antibodies) ที่มีหน้าที่ตรวจจับและทำลายฤทธิ์สิ่งแปลกปลอมต่อร่างกาย เช่น เชื้อไวรัส และอาจมีการตรวจเลือดซ้ำอีกภายหลัง 2 สัปดาห์เพื่อดูว่าสารแอนติบอดีนั้นมีการเพิ่มขึ้นหรือไม่

ผลการตรวจเลือดอาจแสดงค่าผิด (ผลบวกล่วง หรือผลบวกเทียม)ได้ (False-positive results) หากมีการติดเชื้อจากไวรัสอื่น เช่น การอักเสบของสมองที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัสเซนต์หลุยส์ (St. Louis encephalitis virus) อย่างไรก็ดีมันไม่ได้กระทบต่อผลการรักษาแต่อย่างไร เพราะใช้วิธีการรักษาที่คล้ายกัน นอกจากนี้กรณีผลเลือดแสดงค่าผิดอาจเกิดขึ้นได้ถ้าคนนั้นมีการฉีดวัคซีนเพื่อป้องกันโรคไข้เหลือง (Yellow fever) และ โรคไข้สมองอักเสบ (Japanese encephalitis : JE) ในระยะเวลาไล่เลี่ยกัน

แพทย์ยังอาจทดสอบด้วยการเจาะตรวจน้ำไขสันหลัง (Lumbar Puncture) เพื่อการวินิจฉัยว่ามีการติดเชื้อในสมองและไขสันหลังหรือไม่ และอาจมีการตรวจสมองด้วยเครื่องเอมอาร์ไอ (MRI : Magnetic resonance imaging) ด้วย

แหล่งข้อมูล:

  1. สธ.ยันยังไม่พบไวรัส “เวสต์ไนล์” ในไทย-แนะไปสหรัฐพกยาทากันยุง http://www.mcot.net/cfcustom/cache_page/401601.html [2012, August 25].
  2. West Nile virus. http://en.wikipedia.org/wiki/West_Nile_virus [2012, August 25].
  3. Exams and Tests. http://www.webmd.com/a-to-z-guides/west-nile-virus-exams-and-tests [2012, August 25].