ไข้สมองอักเสบ โรคร้ายหน้าฝน (ตอน 4 และตอนจบ)

  • โดย ภก. กรชัย ฉันทจิรธรรม
  • 20 มิถุนายน 2556
  • Tweet
  1. โรคไข้สมองอักเสบคืออะไร? - โรคไข้สมองอักเสบ (Japanese Encephatitis : JE) เป็นโรคที่มีความรุนแรง เกิดจากเชื้อไวรัสที่ติดต่อมาสู่คนโดยการถูกยุงที่มีเชื้อไวรัสกัด โรคไข้สมองอักเสบ เป็นหนึ่งในโรคที่เกิดจากไวรัสที่แพร่พันธุ์โดยยุง ซึ่งเป็นสาเหตุให้เกิดการอักเสบของสมอง (Encephalitis)
  2. โรคไข้สมองอักเสบเกิดที่ไหน? - โรคไข้สมองอักเสบเกิดในเอเซียและหลายส่วนของแปซิฟิกตะวันตก ปกติเกิดในพื้นที่ทำการเกษตรชนบท เกี่ยวข้องกับการทำนาข้าวเสมอในพื้นที่เหมาะสม การแพร่ระบาดจะเป็นไปตามฤดูกาล โดยปกติจะมีการแพร่ระบาดมากตั้งแต่ช่วงหน้าร้อน ในพื้นที่เขตร้อนบริเวณศูนย์สูตร แต่การติดต่ออาจเกิดขึ้นได้ตลอดทั้งปี โดยเกิดสูงสุดในช่วงฤดูฝน
  3. คนจะมีอาการป่วยอย่างไรหลังถูกกัดโดยยุงที่มีเชื้อไวรัสไข้สมองอักเสบ? - ปกติใช้เวลา 5 - 15 วันหลังถูกกัดโดยยุงที่มีเชื้อแล้ว จึงจะมีอาการ
  4. อาการของโรคไข้สมองอักเสบเป็นอย่างไร? - คนส่วนใหญ่ซึ่งติดเชื้ออาจจะมีอาการปานกลางหรือไม่มีอาการเลย โดยคนที่มีอาการรุนแรง อาการเริ่มต้นคือมีไข้ หนาวสั่น ปวดหัว อ่อนแรง คลื่นไส้และอาเจียน โรคสามารถลุกลามเป็นการติดเชื้อที่สมอง และมักมีอาการชักร่วมด้วยเสมอ บางกรณี อาจเกิดอาการโคม่าและอัมพาต
  5. วินิจฉัยโรคไข้สมองอักเสบได้อย่างไร? - การวินิจฉัยใช้พื้นฐานจากอาการทางคลินิกและอาการแสดงออกรวมกัน และโดยเฉพาะผลการตรวจเลือดและน้ำไขสันหลังในห้องทดลอง โดยการตรวจหาสารภูมิต้านทาน (Antibody) เฉพาะ ซึ่งระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายจะสร้างขึ้นเพื่อต่อต้านการติดเชื้อไวรัส
  6. รักษาโรคไข้สมองอักเสบได้อย่างไร? - ไม่มีการรักษาเฉพาะ โดยรักษาความเจ็บปวดรุนแรงแบบประคับประคองซึ่งอาจรวมทั้งการต้องนอนในโรงพยาบาล ใช้เครื่องช่วยหายใจ และให้สารน้ำทางเลือด
  7. ควรทำอย่างไร ถ้าคนในครอบครัวติดเชื้อโรคไข้สมองอักเสบ? - ปรึกษาแพทย์ หรือเจ้าหน้าที่สาธารณสุขเพื่อประมวลผลและวินิจฉัย
  8. ประชาชนสามารถลดการติดเชื้อโรคนี้อย่างไร? - ใช้ยากันยุงและสวมเสื้อผ้าแขนยาวขายาว นอนในห้องปรับอากาศ หรือใช้มุ้ง และถ้ามีวัคซีนป้องกันโรคไข้สมองอักเสบจำหน่าย แนะนำให้ฉีดวัคซีนป้องกัน
  9. ใครควรจะได้รับวัคซีนไข้สมองอักเสบ? - วัคซีนป้องกันโรคไข้สมองอักเสบแนะนำให้ฉีดสำหรับนักท่องเที่ยวที่มีแผนจะเดินทางไปยังพื้นที่แหล่งระบาดของโรคและพำนักมากกว่า 1 เดือน ในระหว่างฤดูระบาดของโรคไข้สมองอักเสบ วัคซีนป้องกันโรคไข้สมองอักเสบควรพิจารณาให้กับนักท่องเที่ยวที่พำนักในระยะสั้น (น้อยกว่า 1 เดือน) ในพื้นที่ที่เป็นแหล่งระบาดของโรคระหว่างฤดูระบาดของโรค ถ้าวางแผนการเดินทางออกนอกเมืองและมีกิจกรรมก็จะเพิ่มความเสี่ยงของการสัมผัสโรคกิจกรรมที่มีความเสี่ยงสูง (เช่นแคมป์ไฟ การเดินป่า การเดินไกล ขี่จักรยาน ตกปลา ล่าสัตว์ หรือทำฟาร์ม) และพำนักสถานที่ที่ไม่มีเครื่องปรับอากาศ หรือมุ้ง
  10. วัคซีนป้องกันโรคไข้สมองอักเสบ มีระยะเวลาป้องกันนานเท่าไหร่? - ระยะเวลาที่วัคซีนป้องกันได้ยังไม่ทราบแน่ชัด จึงนำนะให้ฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้น ถ้าฉีดเข็มสุดท้ายมาเป็น เวลา 1 ปี หรือนานกว่านั้น และมีความเสี่ยงที่จะสัมผัสโรคต่อเนื่อง
  11. อะไรคือผลข้างเคียงของวัคซีนป้องกันโรคไข้สมองอักเสบ? - ปวดและตึงบริเวณที่ฉีดเป็นอาการที่พบบ่อย ปวดหัว ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อและอ่อนล้าอาจเกิดขึ้นได้ด้วย
  12. ถ้าคิดว่าอาการป่วยเกิดจากวัคซีนป้องกันโรคไข้สมองอักเสบ ควรทำอย่างไร? - ปรึกษาแพทย์หรือเจ้าหน้าที่สาธารณสุข

แหล่งข้อมูล:

  1. Japanese encephalitis - Frequently Asked Questions - http://www.cdc.gov/japaneseencephalitis/qa/index.html#what [2013, June 19].