Hoarding Disorder โรคเก็บสะสมของ (ตอนที่ 1)

โรคเก็บสะสมของ-1

      

      โรคเก็บสะสมของ (Hoarding disorder) คือโรคที่ผู้ป่วยไม่ยอมทิ้งสิ่งของที่ไม่จำเป็นเช่น จดหมายขยะ หนังสือพิมพ์เก่า ๆ หรือสิ่งของที่ผู้คนส่วนมากเห็นว่าเป็นขยะ นอกจากนั้นยังเก็บสะสมของที่ไม่จำเป็นต้องใช้อีก เนื่องจากรู้สึกผูกพันกับสิ่งของเหล่านั้น หรือคิดว่าน่าจะได้ใช้สิ่งของเหล่านั้นในอนาคต

      การเก็บสะสมของมักทำให้บ้านรกทั้งบ้านจนเหลือแต่ทางเดินแคบ ๆ พอให้เดินฝ่ากองสิ่งของไปได้เท่านั้น พื้นที่บนโต๊ะ บริเวณอ่างล้างจาน เตาแก๊ส บันได และอื่น ๆ จะมีแต่สิ่งของกองเต็มไปหมด และเมื่อสิ่งของต่าง ๆ กองเต็มพื้นที่ในบ้านแล้ว ก็จะขยายไปกองตามโรงจอดรถ ลานหน้าบ้าน และห้องเก็บของนอกบ้านด้วย สิ่งของที่กองกันอย่างไม่เป็นระเบียบและไม่สะอาดเหล่านี้ ทำให้เกิดความเสี่ยงต่อสุขภาพ และต่อความปลอดภัยภายในบ้าน ทั้งยังก่อให้เกิดปัญหาด้านสังคม อาชีพ และการทำงานให้แก่ผู้ป่วยโรคเก็บสะสมของ และส่งผลกระทบต่อผู้ที่อยู่ร่วมกันอีกด้วย

      การเก็บสะสมของมีความรุนแรงต่างกันไปตั้งแต่ระดับอ่อนจนถึงรุนแรง ในบางราย การเก็บสะสมของอาจไม่กระทบต่อการดำเนินชีวิตมากนัก แต่ในบางรายก็อาจส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันอย่างมาก ผู้ป่วยโรคเก็บสะสมของอาจไม่เห็นว่าการสะสมของเป็นปัญหาแต่อย่างใด ซึ่งทำให้รักษายากมากยิ่งขึ้น แต่การรักษาอย่างจริงจังจะสามารถทำให้ผู้ป่วยเข้าใจว่าความเชื่อและพฤติกรรมของพวกเขานั้นเปลี่ยนแปลงได้ และเมื่อเปลี่ยนแล้ว พวกเขาจะสามารถใช้ชีวิตอย่างปลอดภัยและมีความสุขมากขึ้น

      อาการของผู้ป่วยโรคเก็บสะสมของ

      อาการเริ่มแรกของโรคเก็บสะสมของคือ การเก็บสะสมของในปริมาณมากและค่อย ๆ เก็บสะสมจนเต็มพื้นที่ และรู้สึกไม่สบายใจที่จะทิ้งสิ่งใดสิ่งหนึ่งไป อาการดังกล่าวอาจเริ่มตั้งแต่เข้าสู่วัยรุ่นและจะรุนแรงขึ้นเรื่อย ๆ ตามอายุ โรคเก็บสะสมของนี้จะไม่เหมือนการสะสมของปกติซึ่งจะสะสมเฉพาะของที่มีมูลค่าเท่านั้น โดยผู้ป่วยโรคสะสมของจะเก็บสะสมทุกอย่าง และรู้สึกผูกพันกับสิ่งของนั้นโดยที่ของต่าง ๆ เหล่านั้นอาจไม่ได้มีมูลค่าแต่อย่างใด

      แม้ว่าจะมีคนบอกให้ทิ้งสิ่งของที่เก็บสะสมไว้ไปบ้าง แต่การตัดใจทิ้งสิ่งของเหล่านั้นทำได้ยากยิ่งและก่อให้เกิดความเครียดต่อผู้ป่วย จนกระทั่งในที่สุด พื้นที่ต่าง ๆ ในบ้านของผู้ป่วยจะมีสิ่งของต่าง ๆ กองพะเนินตามพื้นและเครื่องเรือน ในบ้านจะเหลือแค่ทางเดินแคบ ๆ สำหรับเดินผ่านพื้นที่ที่มีกองสิ่งของต่าง ๆ ซึ่งพื้นที่เหล่านั้นมักจะไม่มีที่ว่างสำหรับใช้สอยได้อีก บ้านยิ่งรก ผู้ป่วยยิ่งรู้สึกเครียด เพราะมักถูกคนในครอบครัวและเพื่อนบ้านบ่นว่า

      สัญญาณและอาการของโรคเก็บสะสมของอาจรวมถึงอาการดังต่อไปนี้

  • การเก็บสะสมของเกินกว่าความจำเป็นแม้ว่าจะไม่มีที่เก็บแล้วก็ตาม
  • รู้สึกลำบากใจที่จะต้องทิ้งสิ่งของแม้ว่าจะไม่มีมูลค่าหรือความจำเป็นใด ๆ
  • รู้สึกว่าจำเป็นต้องเก็บสิ่งของเหล่านี้ไว้ และรู้สึกเสียใจที่จะต้องทิ้ง
  • วางสิ่งของต่าง ๆ กองไว้จนกระทั่งไม่สามารถใช้พื้นที่นั้นได้อีก
  • มีแนวโน้มที่จะมีภาวะลังเลใจ ตัดสินใจไม่ได้ เป็นผู้นิยมความสมบูรณ์แบบ (Perfectionism) มีบุคลิกภาพแบบหลีกเลี่ยง (Avoidance) ผัดวันประกันพรุ่ง (Procrastination) และมีปัญหาด้านการวางแผนและบริหารจัดการ

      

แหล่งข้อมูล:

  1. “Hoarding Disorder” https://www.psychologytoday.com/us/conditions/hoarding-disorder [January 5, 2018]
  2. “Hoarding Disorder” https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hoarding-disorder/symptoms-causes/syc-20356056 [January 3, 2018]