โรคมะเร็งเน็ต โรคฮิตใหม่! (ตอนที่ 1)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 17 มกราคม 2556
- Tweet
ผศ. นพ. วิโรจน์ ศรีอุฬารพงศ์ อาจารย์หน่วยมะเร็งวิทยา ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อธิบายว่า ร่างกายมนุษย์มีเซลล์จำนวนมากและทำหน้าที่ต่างกัน เซลล์ที่เจริญเติบโตอย่างผิดปกติจนร่างกายไม่สามารถควบคุมได้ คือส่วนหนึ่งของการเกิดโรคมะเร็ง หากความผิดปกติเกิดขึ้นที่เซลล์พิเศษชนิดหนึ่งที่สามารถสร้างสารสื่อประสาทหรือสารฮอร์โมน ซึ่งมีชื่อว่า นิวโรเอนโดคริน (Neuro-endocrine) ก็จะนำไปสู่การก่อมะเร็งที่เรียกว่ามะเร็งเน็ต (NET = Neuro-endocrine Tumor)
นพ. วิโรจน์ กล่าวว่า เนื่องจากลักษณะอาการของโรคนี้นั้นจะมีอาการคล้ายโรคทั่วไป ผู้ป่วยจึงอาจมีโอกาสที่จะพบกับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญหลากหลายสาขา ก่อนที่จะได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคมะเร็งเน็ตได้อย่างถูกต้อง ดังนั้นการรักษาโรคมะเร็งเน็ต จึงต้องอาศัยการดูแลผู้ป่วยแบบองค์รวม โดยทีมแพทย์สหสาขา เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการรักษา และทำให้ผู้ป่วยได้รับการวินิจฉัยที่ถูกต้องเร็วขึ้น อันจะนำมาซึ่งคุณภาพชีวิตผู้ป่วยที่ดีขึ้นต่อ
ไป มะเร็งเน็ต เป็นก้อนเนื้องอกที่เกิดจากเซลล์ของระบบต่อมไร้ท่อประสาท (Neuro-endocrine system) ส่วนใหญ่จะเป็นก้อนเนื้อชนิดที่ไม่ใช่มะเร็ง (Benign) ในขณะที่บางทีก็เป็นก้อนเนื้อร้าย/ก้อนเนื้อมะเร็ง (Malignant) โดยทั่วไปจะเกิดที่ลำไส้ (Intestine) แต่ก็อาจพบที่ปอดและตามส่วนต่างๆของร่างกายได้ ใช้เวลาในการพัฒนาอย่างช้าๆ คนส่วนใหญ่จะไม่มีอาการในตอนแรก และก็เป็นเรื่องปกติที่พบว่า ขณะที่ตรวจพบนั้น มะเร็งเน็ตได้ลามไปทั่วร่างกายแล้ว
[Neuro-endocrine system หรือระบบต่อมไร้ท่อที่ถูกควบคุมการหลั่งโดยระบบประสาท มีหน้าที่สร้างฮอร์โมน (Hormones) แล้วส่งผ่านทางกระแสเลือด หรือน้ำเหลืองไปยังเป้าหมาย คือ อวัยวะต่างๆ ทั่วร่างกาย เราอาจเรียกระบบนี้ว่า ระบบฮอร์โมน ซึ่งเป็นตัวควบคุมการทำงานของร่างกาย เช่น การเจริญเติบโต การเปลี่ยนแปลงของอารมณ์ เป็นต้น ]
[เรามีเซลล์ต่อมไร้ท่อชนิดนี้อยู่ในทุกส่วนของร่างกาย เช่น ที่ปอดเซลล์ต่อมนี้จะปล่อยฮอร์โมนที่ควบคุมการไหลเวียนของอากาศและเลือดในปอด ที่กระเพาะอาหารเซลล์ต่อมนี้ ก็จะทำหน้าที่ปล่อยน้ำย่อยลงสู่กระเพาะและควบคุมกล้ามเนื้อที่ใช้ย่อยอาหาร]
สำหรับลักษณะของโรคมะเร็งชนิดนี้ รศ. พญ. นฤมล คล้ายแก้ว ภาควิชาพยาธิวิทยา คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อธิบายว่า มะเร็งเน็ต พบมากที่สุดบริเวณทางเดินอาหาร ตับอ่อน และปอด แต่เดิมพบว่าโรคมะเร็งเน็ต เป็นโรคที่พบได้น้อย แต่ในช่วง 20 - 30 ปีที่ผ่านมา อุบัติการณ์ของโรคมะเร็งเน็ต เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ โดยจะพบได้ใน 2 - 5 คน ต่อประชากร 100,000 คน จากการวินิจฉัยที่ดีขึ้น
จากการวิจัยในโปรแกรม SEER (Surveillance, Epidemiology, and End Results) ของสหรัฐอเมริกา พบว่า มะเร็งเน็ตส่วนใหญ่เกิดที่ระบบทางเดินอาหาร (Gastrointestinal tract / GI tract) ร้อยละ 67.5 และระบบหลอดลมและปอด (Broncho-pulmonary system) ร้อยละ 25.3 ทั้งนี้ ที่ระบบทางเดินอาหาร NET จะเกิดที่ลำไส้เล็ก (Small intestine) ประมาณร้อยละ 41.8 ที่ลำไส้ใหญ่ (Rectum) ร้อยละ 27.4 และที่ท้องร้อยละ 8.7
อาการของมะเร็งเน็ตนั้นจะแตกต่างกันไป ขึ้นกับชนิดของ NET อาการดังกล่าวอาจรวมถึง หน้าแดง (Flushing) ท้องเสีย (Diarrhea) มีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ (Hypoglycemia) ผิวหนังเปลี่ยนแปลง ปวดท้อง (Abdominal pain) และหายใจลำบากและมีเสียงหวีด (Wheezing)
แหล่งข้อมูล:
- เตือนภัยโรคมะเร็งเน็ต แนวโน้มผู้ป่วยยอดพุ่ง http://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1357629364&grpid=03&catid=12&subcatid=1203 [2013, January 16].
- What are neuroendocrine tumours (NETs)? http://www.cancerresearchuk.org/cancer-help/about-cancer/cancer-questions/what-are-neuroendocrine-tumours [2013, January 16].
- High prevalence, increased incidence. http://www.neuroendocrinetumor.com/health-care-professional/prevalence-of-nets.jsp [2013, January 16].
