แผลเรื้อรังที่ “ลิ้น” จุดเสี่ยงมะเร็งช่องปาก (ตอนที่ 1)

  • โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
  • 10 พฤษภาคม 2556
  • Tweet

นพ. เจษฎา โชคดำรงสุข อธิบดีกรมอนามัย เปิดเผยว่ามะเร็งในช่องปากเป็น 1 ใน 10 อันดับแรกของมะเร็งที่พบในคนไทย โดยข้อมูลจากโรงพยาบาลในสังกัดกระทรวงสาธารณสุขในปี 2555 พบมะเร็งที่ลิ้นมากที่สุดจำนวน 354 ราย ที่โคนลิ้นจำนวน 181 ราย และในส่วนอื่นของลิ้นจำนวน 173 ราย รองลงมาคือ มะเร็งที่เพดานปากจำนวน 284 ราย มะเร็งที่พื้นของช่องปาก มะเร็งที่เหงือก และมะเร็งริมฝีปาก ส่วนที่ยังคงพบน้อยคือ มะเร็งที่ต่อมน้ำลาย

นพ. เจษฎา กล่าวว่า สัญญาณเตือนของมะเร็งในช่องปากในระยะแรก จะมีแผลเรื้อรังในช่องปากที่เป็นแล้วไม่หายภายใน 2 สัปดาห์ มีแผ่นฝ้าสีขาวถูไม่ออกหรือแผ่นฝ้าสีแดง มีก้อนที่ปากหรือคอ ขอบลิ้น หรือขอบริมฝีปากมีลักษณะแข็งเป็นไต เจ็บคอเรื้อรัง เสียงแหบ กลืนลำบาก หรือที่ลิ้น หากมีอาการดังกล่าวควรรีบไปพบแพทย์เพื่อตรวจรักษา

มะเร็งช่องปาก (Oral Cancer) เป็นการเจริญเติบโตของเซลล์ที่ผิดปกติในบริเวณปาก ริมฝีปาก ลิ้น กระพุ้งแก้ม เพดานปาก (Palate) โพรงกระดูก (Sinuses) และ คอหอย (Pharynx) โดยมีอาการทั่วไปที่พบคือ

  • บวม เป็นตุ่ม เป็นก้อน เป็นสะเก็ด ที่บริเวณริมฝีปาก เหงือก หรือในบริเวณปาก
  • เป็นฝ้าสีขาว แดง ในปาก
  • มีเลือดออกในปากโดยไม่ทราบสาเหตุ
  • มีอาการชา ไร้ความรู้สึกในส่วนใดส่วนหนึ่งของใบหน้า ปาก หรือคอ
  • มีอาการปวดที่บริเวณหน้า คอ หรือ ปาก เลือดออกง่ายและรักษาไม่หายใน 2 สัปดาห์
  • เคี้ยว กลืน พูด ขยับขากรรไกรหรือลิ้นลำบาก
  • เสียงแหบ เจ็บคอเรื้อรัง หรือเสียงเปลี่ยน
  • ปวดหู
  • ฟันโยกหรือฟันปลอมที่เคยใส่อยู่ไม่พอดีกับปาก
  • มีภาวะปากแห้งน้ำลายน้อย (Xerostomia)
  • น้ำหนักลดอย่างรวดเร็ว

มะเร็งช่องปากอาจเกิดในบริเวณดังต่อไปนี้

  • ริมฝีปาก (Lips)
  • ช่องปาก (Oral cavity) ซึ่งรวมถึง
    • บริเวณ 2 ใน 3 ของลิ้น
    • เหงือก (Gingival / Gums)
    • เยื่อบุช่องปาก (Buccal Mucosa)
    • พื้นปากใต้ลิ้น
    • เพดานแข็ง (Hard palate)
    • บริเวณสามเหลี่ยมของเหงือกที่อยู่หลังฟันกรามซี่สุดท้าย (Retromolar trigone)
  • คอหอยส่วนปาก (Oropharynx)
    • ส่วนกลางของคอหอย (Pharynx)
    • บริเวณ 1 ใน 3 ของลิ้นด้านใน
    • เพดานอ่อน (Soft palate)
    • ด้านข้างและด้านหลังของผนังคอ
    • ทอนซิล (Tonsils)

แหล่งข้อมูล:

  1. เตือนแผลเรื้อรังที่ “ลิ้น” จุดเสี่ยงมะเร็งช่องปาก - http://www.thairath.co.th/content/edu/339204 [2013, May 9].
  2. Oral Cancer - http://www.webmd.com/oral-health/guide/oral-cancer [2013, May 9].
  3. General Information About Oral Cancer - http://www.webmd.com/cancer/tc/ncicdr0000593427-general-information-about-oral-cancer [2013, May 9].