เส้นเลือดทำไมต้องขอด (ตอนที่ 4)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 22 กุมภาพันธ์ 2561
- Tweet
ปัจจัยเสี่ยงของการเกิดเส้นเลือดขอด (ต่อ)
- การตั้งครรภ์ – หญิงตั้งครรภ์มักมีเส้นเลือดขอด เพราะการตั้งครรภ์จะเพิ่มปริมาณเลือดในร่างกาย ในขณะที่การไหลเวียนของเลือดจากขาไปยังเชิงกราน (Pelvis) มีน้อยลง โดยการไหลเวียนของเลือดที่เปลี่ยนแปลงนี้เป็นไปเพื่อการดูแลทารกที่กำลังเจริญเติบโต แต่ก็ทำให้เกิดผลข้างเคียงคือหลอดเลือดที่ขาขยายตัวใหญ่ขึ้น
เส้นเลือดขอดอาจจะปรากฏเป็นครั้งแรกหรืออาจจะแย่ลงเมื่อตอนใกล้คลอดเนื่องจากมดลูกมีแรงกดทับลงบนหลอดเลือดที่ขา ทั้งนี้เส้นเลือดขอดที่เกิดระหว่างการตั้งครรภ์มักจะใช้เวลาในการรักษา 3-12 เดือนหลังการคลอด
- ประวัติครอบครัว – หากมีคนในครอบครัวเป็นเส้นเลือดขอดแล้ว โอกาสในการเป็นก็จะมากขึ้น
- ความอ้วน – การมีน้ำหนักตัวมากจะเพิ่มแรงกดที่เส้นเลือด
- การใช้ชีวิตที่ไม่ค่อยเคลื่อนไหว (Sedentary lifestyle) – การยืนหรือนั่งเป็นเวลานานทำให้เลือดเดินไม่ดีเท่าที่ควร เพราะอยู่ในท่าใดท่าหนึ่งเป็นเวลานาน
อาการแทรกซ้อนของเส้นเลือดขอด (แต่พบได้ยาก) ได้แก่
- เป็นแผลผุพอง (Ulcers) อันเนื่องมาจากผิวหนังที่อยู่ใกล้เส้นเลือดขอด โดยเฉพาะบริเวณข้อเท้า
- การเกิดลิ่มเลือด (Blood clots) หรือการอักเสบของหลอดเลือดดำ (Thrombophlebitis)
- เลือดออก (Bleeding) เพราะหลอดเลือดใกล้ผิวหนังแตกออก
- ภาวะหลอดเลือดดำบกพร่องเรื้อรัง (Chronic venous insufficiency) ทำให้การแลกเปลี่ยนออกซิเจน สารอาหาร และของเสียในเลือดทำงานผิดปกติ
ยังไม่มีวิธีการป้องกันที่สมบูรณ์สำหรับการเกิดเส้นเลือดขอด แต่การมีระบบการไหลเวียนเลือดและความตึงตัวของกล้ามเนื้อ (Muscle tone) ที่ดี จะช่วยลดปัจจัยในการเกิดเส้นเลือดขอดได้ ซึ่งทำได้ด้วยการ
- การออกกำลังกาย
- การดูแลน้ำหนักตัวให้ไม่มากเกิน
- การกินอาหารที่มีไฟเบอร์สูง โซเดียมต่ำ
- หลีกเลี่ยงการใส่รองเท้าส้นสูง หรือใส่เสื้อผ้าที่รัดแน่นจนเกินไป
- ยกขาขี้น
- เปลี่ยนท่ายืนหรือท่านั่งบ่อยๆ อย่างคนที่มีอาชีพต้องยืนนานๆ ควรเปลี่ยนอิริยาบถด้วยการเดินเคลื่อนไหวไปรอบๆ อย่างน้อยทุก 30 นาที
- อย่านั่งไขว้ห้าง (เพราะทำให้เลือดไหลเวียนไม่สะดวก)
- นั่งหรือนอนด้วยวางขาบนหมอน
แหล่งข้อมูล:
- Varicose veins.https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/varicose-veins/symptoms-causes/syc-20350643 [2018, February 21].
- What can I do about varicose veins? https://www.medicalnewstoday.com/articles/240129.php [2018, February 21].
- Varicose Veins and Spider Veins. https://www.medicinenet.com/varicose_veins/article.htm [2018, February 21].
