สาระน่ารู้จากหมอตา ตอน อันตรายจากการใช้ยาผิดๆ

เรื่องน่ารู้จากหมอตา-44

      

      การใช้ยาหยอดตาบางอย่างผิด ๆ ในโลก on line ปัจจุบัน เมื่อหลายเดือนที่ผ่านมา จักษุแพทย์ไทยบางท่านพบว่า มีผู้ป่วยต่างชาติโดยเฉพาะชาวรัสเซีย และอิตาลี มาขอซื้อยาขยายม่านตา Mydriacyl โดยอ้างว่าเป็นยาที่ตนเองต้องใช้ตามใบสั่งจากแพทย์ที่ประเทศของตน จึงได้มีการติดตามรายงานของต่างประเทศรายงานผลข้างเคียงน่าเป็นอันตรายของยาตัวนี้

      ยา Mydriacyl ในรูปยาหยอดตาที่จักษุแพทย์ใช้ขยายม่านตาเพื่อการตรวจรักษาโรคตาบางชนิดประจำ เป็นยามีผลต่อระบบประสาทอัตโนมัติ (autonomic nervous system) มีฤทธิ์เป็น cholinergic blocking หรือที่เรียกกันว่า anticholinergic มันยับยั้งการทำงานของ acetylcholine มีผลเกิดเป็น parasympatholtic ทำให้หัวใจเต้นเร็ว แต่เหงื่อ น้ำลาย น้ำตากลับลดลงสำหรับภายในดวงตาเกิดการคลายตัวของกล้ามเนื้อ iris sphincter และกล้ามเนื้อช่วยการเพ่ง (ciliary muscle) เป็นผลให้ม่านตาขยายและความสามารถในการเพ่งลดลง โดยที่ยาตัวนี้เป็นยาขยายม่านตาและ cycloplegic (ลดกำลังเพ่ง) ที่มีฤทธิ์ระยะสั้น โดยฤทธิ์ของการขยายม่านตาสูงสุดในเวลา 20-40 นาที และฤทธิ์ cycloplegic สูงสุดในเวลา 20-35 นาที ฤทธิ์ทั้ง 2 อย่างจะอยู่ได้ 6-7 ชั่วโมง และอาจถึง 24 ชั่วโมง ในบางคน กว่าฤทธิ์ทั้ง 2 จะหมดโดยสิ้นเชิง

      การใช้ยาตัวนี้อย่างผิด ๆ ที่มีรายงานในวารสาร General Hospital Psychiatry เมื่อปี 2013 ที่มีการใช้ในรัสเซียและยุโรปพบว่ามีผู้นำยาตัวนี้มาฉีดเข้าหลอดเลือดดำเพื่อเสริมฤทธิ์ยาเสพติดประเภท heroin, มอร์ฟีน, และ alcohol ทำให้ผู้ใช้ยามีการผ่อนคลาย สนุกสนามตามฤทธิ์ของยา heroin หรือ มอร์ฟีน แต่พบว่ายานี้มีผลข้างเคียงที่สำคัญ ได้แก่ พูดไม่ชัด หมดสติ น้ำหนักลด เกิดภาพหลอน มือสั่น หัวใจเต้นเร็ว ชัก ปวดศีรษะ บางคนมีอารมณ์อยากฆ่าตัวตาย ยามีฤทธิ์หลังฉีด 30 นาที ถึง 6 ชั่วโมง มีรายงานเสียชีวิตในชายอายุ 25 ปี ชาวรัสเซียที่เสียชีวิตจากการใช้ยาตัวนี้เข้าหลอดเลือด โดยยาตัวนี้อาจซื้อได้ทาง on line และตามร้านขายยาในประเทศรัสเซีย อิตาลี และบางประเทศในยุโรป ด้วยราคาเพียง 7-15 ดอลลาร์ เมื่อให้ยาทางหลอดเลือด ตัวยาจะไปสะสมที่ไต ตับ และอาจทำให้ผู้ป่วยถึงแก่ชีวิตได้

      *เราคงต้องระมัดระวังพฤติกรรมนี้อย่าได้นำมาใช้ในประเทศเรา