อะไรกัน ? ภูมิคุ้มกันบำบัด (ตอนที่ 1)

  • โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
  • 25 มีนาคม 2559
  • Tweet
อะไรกันภูมิคุ้มกันบำบัด

ผศ.พญ.เอื้อมแข สุขประเสริฐ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านมะเร็งวิทยา โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น กล่าวว่า การรักษาโรคมะเร็งมีทั้งการผ่าตัด การฉายรังสี และการให้ยาเคมีบำบัด ซึ่งอยู่ที่การวินิจฉัยของแพทย์

แต่ปัจจุบันมีการพัฒนายารักษาแบบมุ่งเป้า ที่จะออกฤทธิ์เฉพาะเจาะจงกับเซลล์มะเร็งมากขึ้น ซึ่งก็ถือเป็นความหวังหนึ่งในการรักษาโรคมะเร็ง แต่ราคายาเหล่านี้ยังคงมีราคาแพงอยู่มาก

อย่างไรก็ตาม นอกจากการรักษาแบบมุ่งเป้าแล้ว ปัจจุบันยังมีการศึกษาแนวทางรักษามะเร็งด้วยวิธีภูมิคุ้มกันบำบัด หรือ อิมมูโนเทอราพี (Immunotherapy) ด้วย เนื่องจากปกติภูมิต้านทานในร่างกายของมนุษย์มีคุณสมบัติที่จะจดจำเซลล์ที่ผิดปกติได้

ผศ.พญ.เอื้อมแข กล่าวว่า ร่างกายของมนุษย์จะมีเซลล์เม็ดเลือดขาวที่ชื่อว่า ลิมโฟไซต์ มีหน้าที่เกี่ยวกับการตอบสนองทางภูมิคุ้มกันโดยเฉพาะ แหล่งที่อยู่ของลิมโฟไซต์ คือ เนื้อเยื่อน้ำเหลืองที่มีอยู่ทั่วร่างกาย

โดยคุณสมบัติของลิมโฟไซต์จะสามารถจดจำเซลล์ที่ผิดปกติในร่างกายได้ ซึ่งหากร่างกายเรามีภูมิต้านทานที่ดี ลิมโฟไซต์ก็จะสามารถจดจำเซลล์ที่ผิดปกติได้ เช่น เซลล์มะเร็ง เป็นต้น และแบ่งตัวเพื่อเพิ่มจำนวนไปฆ่าเซลล์มะเร็ง

แต่ปัญหาคือ จำนวนเซลล์ที่แบ่งตัวออกมานั้นไม่เพียงพอที่จะไปฆ่าเซลล์มะเร็ง ทำให้เซลล์มะเร็งเจริญเติบโตมากขึ้น ทั้งนี้ เป็นเพราะเซลล์มะเร็งสามารถสร้างสารยับยั้งการทำงานของเซลล์เม็ดเลือดขาว

ผศ.พญ.เอื้อมแข อธิบายว่า แนวทางการรักษาแบบภูมิคุ้มกันบำบัด คือ การพยายามศึกษาและพัฒนายเพื่อไปยับยั้งการทำงานของเซลล์มะเร็ง เพื่อให้การทำงานของเซลล์เม็ดเลือดขาวหรือระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายดีขึ้นในการไปกำจัดเซลล์มะเร็ง ซึ่งปัจจุบันยังอยู่ในระหว่างการศึกษาอยู่

ผศ.พญ.เอื้อมแข อธิบายเพิ่มเติมว่า อย่างไรก็ตาม หากต้องการที่จะเพิ่มภูมิต้านทานให้แก่ร่างกาย สามารถทำได้โดยการนั่งสมาธิเพียงวันละ 20 นาที รวมถึงไม่เครียด กินอาหารให้ครบ 5 หมู่ โดยเฉพาะโปรตีน ซึ่งเซลล์เม็ดเลือดขาวจำเป็นต้องใช้ การออกกำลังกายเป็นประจำ ก็สามารถช่วยเพิ่มภูมิต้านทานให้แก่ร่างกายได้

ภูมิคุ้มกันบำบัด หรือ อิมมูโนเทอราพี (Immunotherapy) เป็นการรักษาที่อาศัยภูมิคุ้มกันของร่างกายเพื่อต่อสู้กับโรค เช่น โรคมะเร็ง ภูมิคุ้มกันบำบัดบางชนิดอาจเรียกว่า ชีวบำบัด (Biologic therapy) หรือ การแพทย์ชีวโมเลกุล (Biotherapy)

หลักการของภูมิคุ้มกันบำบัดสามารถทำได้ 2 วิธี คือ

  • การกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันให้ทำงานให้มากขึ้นเพื่อต่อสู้กับเซลล์มะเร็ง
  • การให้สารกับระบบภูมิคุ้มกัน เช่น สารโปรตีนที่สร้างขึ้นภายนอกแล้วนำไปใส่ในระบบภูมิคุ้มกันในร่างกาย

แหล่งข้อมูล

1. ศึกษา “ภูมิคุ้มกันบำบัด” รักษามะเร็งแนวใหม่. http://manager.co.th/QOL/ViewNews.aspx?NewsID=9590000010908 [2016, March 24].

2. Cancer Immunotherapy. http://www.cancer.org/treatment/treatmentsandsideeffects/treatmenttypes/immunotherapy/immunotherapy-toc [2016, March 24].

3. Immunotherapyhttp://www.cancer.gov/about-cancer/treatment/types/immunotherapy [2016, March 24].