หมอสมศักดิ์ตอบ:การซื้อยาทานเอง ทำได้หรือไม่
- โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
- 22 กุมภาพันธ์ 2562
- Tweet
การเจ็บป่วยส่วนใหญ่แล้วรักษาด้วยการทานยา ซึ่งบางครั้งก็ไม่จำเป็นต้องไปหาแพทย์ทุกครั้งที่เรามีอาการเจ็บป่วย ถ้าอาการเจ็บป่วยนั้นเป็นอาการที่ไม่รุนแรง ผมมีคำแนะนำสำหรับการซื้อยามารักษาอาการเจ็บป่วยเบื้องต้น ดังนี้
1. ยาที่ควรมีไว้ประจำ คือ ยาลดไข้พาราเซตามอล ทานครั้งละ 1 เม็ดก็พอนะครับ ขนาด 500 มก. สำหรับผู้ใหญ่ ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร ได้แก่ ยาแอร์เอ็ก ยาน้ำเอ็มคาร์มิเนทีฟ ยาโรคกระเพาะอะลั่มมิลค์ ผงเกลือแร่ใช้กรณีท้องเสียเป็นต้น ยาลดน้ำมูกยี่ห้อไหนก็ได้ ยาแก้ไอจะเป็นเม็ด หรือน้ำก็แล้วแต่สะดวก ยาแก้กล้ามเนื้อขัดยอก เช่น บลูเฟ็น ยาทำแผล แอลกอฮอล์ สำหรับยาฆ่าเชื้อผมไม่แนะนำให้มีไว้ เพราะจะเกิดการใช้ยาที่ไม่เหมาะสม รวมทั้งยาหยุดถ่ายแก้ท้องเสียก็ไม่ควรใช้เองนะครับ อันตรายมาก นอกจากนี้ควรมีชุดทำแผลเล็กไว้ด้วย กรณีมีแผลเล็ก ๆ น้อย ๆก็สามารถดูแลตนเองได้
2. เมื่อมีอาการเจ็บป่วยให้พิจารณาดูว่าเป็นอาการที่รุนแรง จำเป็นต้องไปพบแพทย์หรือไม่ ถ้าไม่จำเป็นมีเพียงอาการไข้ต่ำ ๆ ปวดเมื่อยตามตัว ไอน่าจะเป็นไข้หวัด ก็ทานยาแก้ไข้ ลดน้ำมูก แก้ไอ แล้วสังเกตอาการว่าดีขึ้นหรือไม่ ถ้าแนวโน้มอาการดีขึ้นก็ทานยาที่มีต่อ แต่ถ้าสังเกตแล้วอาการไม่ดีขึ้นเลย ทรุดลงก็ควรพบแพทย์ครับ
3. กรณีเจ็บป่วยเป็นครั้งคราว เช่น ไข้หวัด เจ็บคอ ปวดเมื่อย ท้องเสีย ก็สามารถรักษาตนเองได้ แต่ถ้ามีอาการเจ็บป่วยเรื้อรัง เช่น ไอไม่หายเป็นหลายสัปดาห์ ท้องเสียไม่หาย ปวดท้อง ปวดหัวไม่หาย แบบนี้ก็ควรพบแพทย์ครับ เพื่อตรวจเช็คให้ละเอียดต่อไปว่าเราเจ็บป่วยเป็นอะไรแน่ เพราะหลายโรคที่รุนแรง จะเริ่มต้นจากอาการที่ไม่รุนแรง ดังนั้นต้องไม่ประมาท รีบพบแพทย์ด้วยครับถ้าเป็นๆ หายๆ เรื้อรัง
4. ไม่ควรนำยาของเพื่อนมาทาน เพราะเห็นว่ามีอาการเหมือนกันเป็นเวลานาน ๆ เช่น ปวดหัวเรื้อรัง ก็นำยาแก้ปวดหัวไมเกรนของเพื่อนมาทาน เพราะเห็นว่ามีอาการปวดหัวเหมือนกัน หรือนอนไม่หลับก็นำยาของเพื่อนที่นอนไม่หลับมาทาน เพราะอาการหรือปัญหาเดียวกัน แต่อาจมีเหตุแตกต่างกัน ถ้าทานครั้งคราวทำได้ แต่ถ้าเป็นประจำควรพบแพทย์เพื่อตรวจประเมินดีกว่า
5. ระยะเวลาการทานยารักษาโรคเบื้องต้นนั้น ผมแนะนำว่าไม่ควรเกิน 3-5 วัน ถ้านานกว่านี้ยังไม่หาย ผมแนะนำพบแพทย์ดีกว่าครับ
6. การซื้อยามาทานเองนั้น ถ้าซื้อจากร้านที่มีเภสัชกรประจำ หรือร้านที่มีการรับรองว่าเป็นร้านยาคุณภาพ มีเภสัชกรเป็นผู้จัดยาให้น่าจะดีกว่าซื้อจากร้านที่ไม่มีเภสัชประจำ
การซื้อยาทานเอง เพื่อรักษาอาการเจ็บป่วยเบื้องต้นเป็นสิ่งที่ควรเรียนรู้วิธีการที่เหมาะสมไว้ด้วยครับ เพราะจะเป็นการดูแลตนเองให้มีสุขภาพที่ดี หายเจ็บป่วยได้อย่างเร็วครับ และเป็นการประหยัดเวลา ค่าใช้จ่ายได้อีกด้วย
ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
อายุรแพทย์ประสาทวิทยา