ยาอะมอกซิซิลลิน+คลาวูลานิก เอซิด (Amoxicillin+Clavulanic acid)

สารบัญ บทความที่เกี่ยวข้อง

บทนำ

ยาอะมอกซิซิลลิน+คลาวูลานิก เอซิด (Amoxicillin+Clavulanic acid) เป็นยาที่ถูกคิด ค้นมาเกือบ 40 ปีแล้ว ประกอบด้วยตัวยา 2 ชนิดร่วมกัน

  • โดยอะมอกซิซิลลิน ทำหน้าที่ต้านเชื้อแบคทีเรียได้หลายชนิด
  • ส่วนคลาวูลานิก เอซิด จะยับยั้งแบคทีเรียที่ดื้อหรือทนต่อยาอะมอกซิซิลลิน

อนึ่ง ได้มีการทดสอบการใช้ยานี้กับสัตว์ทดลองที่ตั้งครรภ์พบว่า ไม่ก่อให้เกิดความพิการของตัวอ่อน จึงมีความปลอดภัยในการใช้ยานี้กับหญิงมีครรภ์ อย่างไรก็ตามการใช้ยา จำเป็นต้องได้รับคำสั่งจากแพทย์ ไม่สมควรซื้อยามารับประทานเอง

ยาอะมอกซิซิลลิน+คลาวูลานิก เอซิด มีสรรพคุณ(คุณสมบัติ)อย่างไร?

ยาอะมอกซิซิลลิน+คลาวูลานิก_เอซิด

ยาอะมอกซิซิลลิน+คลาวูลานิก เอซิด มีสรรพคุณ/ข้อบ่งใช้ เพื่อ

  • รักษาอาการติดเชื้อของระบบทางเดินหายใจ
  • การติดเชื้อของผิวหนังและของเนื้อเยื่ออ่อน
  • การติดเชื้อในกระดูก
  • ต่อมทอนซิลอักเสบ
  • ไซนัสอักเสบ
  • หลอดลมอักเสบ
  • หูชั้นกลางอักเสบ
  • กระเพาะปัสสาวะอักเสบ
  • ท่อปัสสาวะอักเสบ
  • โรคหนองใน
  • และ การติดเชื้อทางทันตกรรม

ยาอะมอกซิซิลลิน+คลาวูลานิก เอซิด มีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?

ยาอะมอกซิซิลลิน+คลาวูลานิก เอซิด มีกลไกการออกฤทธิ์โดย

  • กลไกการออกฤทธิ์ของยาอะมอกซิซิลลิน คือ ยาจะไปทำลายผนังเซลล์ของเชื้อโรคจน ทำให้เชื้อโรคหยุดการแพร่พันธุ์
  • ส่วนยาคลาวูลานิก เอซิด จะไปต่อต้านแบคทีเรียที่สามารถสร้างเอนไซม์ทำลายยาปฏิชีวนะกลุ่มเพนิซิลลิน/ยาอะมอกซิซิลลิน

ดังนั้น จากผลการทำงานร่วมกันดังกล่าว จึงเพิ่มประสิทธิภาพของยาตัวนี้ ในการลดและต่อต้านแบคทีเรียที่ดื้อต่อยากลุ่มเพนิซิลลิน

ยาอะมอกซิซิลลิน+คลาวูลานิก เอซิด มีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?

รูปแบบที่มีใช้ในวงการแพทย์ของยาอะมอกซิซิลลิน+คลาวูลานิก เอซิด มีทั้ง ยาเม็ด ยาน้ำแขวนตะกอน และยาฉีด เช่น

  • ยาเม็ดขนาด 1000, 625, 375 มิลลิกรัม
  • ยาเม็ดชนิดออกฤทธิ์นาน ขนาด 1062.5 มิลลิกรัม
  • ยาน้ำแขวนตะกอนขนาด 457, 228, 156 มิลลิกรัมต่อ 5 มิลลิลิตร
  • ยาฉีดขนาด 600, 1200, 2200 มิลลิกรัม ต่อไวอัล (Vial/หลอด)

ยาอะมอกซิซิลลิน+คลาวูลานิก เอซิด มีขนาดรับประทานอย่างไร?

สามารถรับประทานยาอะมอกซิซิลลิน+คลาวูลานิก เอซิด ได้ทั้ง ก่อน และหลังอาหาร โดยเกณฑ์การใช้ของขนาดรับประทานแตกต่างกัน ดังนั้นการสั่งจ่ายยาตลอดจนถึงขนาดรับประทานต้องได้รับคำสั่งจากแพทย์เท่านั้น

โดยขนาดรับประทานจะขึ้นกับ

  • อาการของโรค
  • น้ำหนักตัวผู้ป่วย
  • อายุ
  • และการใช้ยาอื่นร่วมด้วย

เมื่อมีการสั่งยา ควรแจ้งแพทย์/พยาบาล และเภสัชกรอย่างไร?

เมื่อมีการสั่งยาทุกชนิดรวมทั้งยาอะมอกซิซิลลิน+คลาวูลานิก เอซิด ผู้ป่วยควรแจ้งแพทย์/พยาบาล และเภสัชกร ดังนี้

  • ประวัติแพ้ยาทุกชนิด เช่น กินยา/ใช้ยาแล้ว คลื่นไส้มาก ขึ้นผื่น หรือ แน่นหน้าอก หายใจติดขัด/หาย ใจลำบาก
  • มีโรคประจำตัวต่างๆ รวมทั้งกำลังกินยา/ใช้ยาอะไรอยู่ เพราะยาอะมอกซิซิลลิน+คลาวูลานิก เอซิด อาจส่งผลให้อาการของโรคเหล่านั้นรุนแรงขึ้น หรืออาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างยากับยาอื่นๆที่กิน/ที่ใช้อยู่ก่อนแล้ว
  • หากเป็นสุภาพสตรี ควรแจ้งว่าอยู่ในภาวะตั้งครรภ์ หรือ กำลังให้นมบุตร เพราะยาหลายประเภทสามารถผ่านทางน้ำนมหรือรก และเข้าสู่ทารกจนก่อผลข้างเคียงได้

หากลืมรับประทานยาควรทำอย่างไร?

หากลืมรับประทานยาทุกชนิดรวมทั้งยาอะมอกซิซิลลิน+คลาวูลานิก เอซิด สามารถรับ ประทานเมื่อนึกขึ้นได้ และถ้าเวลาใกล้เคียงกับการรับประทานยาในมื้อถัดไป ไม่จำเป็นต้องเพิ่มปริมาณยาเป็น 2 เท่า

ยาอะมอกซิซิลลิน+คลาวูลานิก เอซิด มีผลไม่พึงประสงค์อย่างไร?

ผลไม่พึงประสงค์จากยา หรือ ผลข้างเคียง (อาการข้างเคียง)ของยาอะมอกซิซิลลิน+คลาวูลานิก เอซิด เช่น

  • ผลข้างเคียงต่อระบบประสาท: เช่น เวียนศีรษะ/วิงเวียน ปวดศีรษะ มีอาการชักซึ่งอาจเกิดขึ้นได้สูงในผู้ป่วยที่มีการทำงานของไตบกพร่อง หรือในผู้ที่ได้รับยานี้ในปริมาณที่สูง
  • ผลข้างเคียงต่อระบบทางเดินอาหาร: เช่น ท้องเสีย คลื่นไส้ อาเจียน

มีข้อควรระวังการใช้ยาอะมอกซิซิลลิน+คลาวูลานิก เอซิด อย่างไร?

ข้อควรระวังในการใช้ยาอะมอกซิซิลลิน+คลาวูลานิก เอซิด คือ

  • ห้ามใช้ยานี้กับผู้ที่แพ้ยานี้
  • ระวังการติดเชื้อราโดยเฉพาะเชื้อรา Candida ในระหว่างการใช้ยานี้
  • ระหว่างที่ใช้ยานี้ หากเกิดบาดแผล อาจทำให้เลือดหยุดไหลได้ช้ากว่าปกติ ด้วยยามีผลต่อการทำงานของเกล็ดเลือด
  • หากต้องใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรคไต แพทย์จะปรับขนาดการรับประทาน เพื่อให้เหมาะสมกับความสามารถของไตผู้ป่วยในการกำจัดยาออกจากร่างกาย
  • ห้ามแบ่งยาให้ผู้อื่นใช้
  • ห้ามใช้ยาหมดอายุ
  • ห้ามเก็บยาหมดอายุ
  • ปฏิบัติตาม ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิดเสมอ ซึ่งรวมถึงในการใช้ยาอะมอกซิซิลลิน+คลาวูลานิก เอซิด ด้วย

ยาอะมอกซิซิลลิน+คลาวูลานิก เอซิด มีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นอย่างไร?

ยาอะมอกซิซิลลิน+คลาวูลานิก เอซิด มีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่น ดังนี้ เช่น

  • การรับประทานยานี้ ร่วมกับยารักษา โรคเกาต์ อาจก่อให้เกิดผื่นคันตามร่างกายและอาจลุก ลามถึงขั้นรุนแรง ซึ่งยารักษาโรคเกาต์ เช่น ยาอัลโลพูรินอล (Allopurinol)
  • การรับประทานยานี้ ร่วมกับยาเม็ดคุมกำเนิด จะทำให้ร่างกายดูดซึมฮอร์โมนเอสโตรเจนซึ่งเป็นส่วนประกอบในยาเม็ดคุมกำเนิดได้ลดลง ส่งผลให้ประสิทธิภาพของการคุมกำเนิดลดลงตามไปด้วย ดังนั้นระหว่างใช้ยานี้ควรใช้ถุงยางอนามัยชายเมื่อมีเพศสัมพันธ์เสมอ

ควรเก็บรักษายาอะมอกซิซิลลิน+คลาวูลานิก เอซิด อย่างไร?

ควรเก็บรักษายาอะมอกซิซิลลิน+คลาวูลานิก เอซิด ดังนี้ เช่น

  • สามารถเก็บยาอะมอกซิซิลลิน+คลาวูลานิก เอซิด ทั้งชนิดรับประทานที่เป็นเม็ด/แคปซูลและชนิดฉีด ที่อุณหภูมิต่ำกว่า 25 องศาเซลเซียส (Celsius)
  • ส่วนยาน้ำแขวนตะกอนที่ผสมน้ำแล้ว ต้องเก็บภายใต้อุณหภูมิ 2-8 องศาเซลเซียส
  • เก็บยาทุกชนิดให้พ้นแสง/แสงแดด และความร้อน
  • ไม่เก็บยาในที่ชื้น หรือในห้องน้ำ
  • เก็บยาให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง

ยาอะมอกซิซิลลิน+คลาวูลานิก เอซิด มีชื่ออื่นอีกไหม? ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?

ยาชื่อการค้าอื่นที่จำหน่ายในประเทศไทยของ ยาอะมอกซิซิลลิน+คลาวูลานิก เอซิด เช่น

ชื่อการค้าบริษัทผู้ผลิต
Augmentin (ออกเมนติน)GlaxoSmithKline
AMK (เอเอ็มเค)NCPC, R.X.
Amoksiklav (อะมอกซีคลาพ)Sandoz
Augclav (ออกคลาพ)Pharmahof
Curam (คูแรม)Sandoz

บรรณานุกรม

  1. http://www.mims.com/Thailand/drug/info/Augmentin-Augmentin%20ES-Augmentin%20SR/?q=AMOXYCILLIN%20%2BCALVULINIC&type=brief [2018,Dec1]
  2. https://en.wikipedia.org/wiki/Amoxicillin/clavulanic_acid [2018,Dec1]