เรื่องเฉพาะสตรี...มะเร็งเต้านม ตอนที่ 1

  • โดย รศ.ดร.นพ.บัณฑิต ชุมวรฐายี
  • 12 มิถุนายน 2556
  • Tweet

ข้อมูลทั่วไป

โรคมะเร็งเต้านม คือภาวะที่มีเซลล์มะเร็งเกิดขึ้นในเต้านม จัดเป็นโรคมะเร็งที่พบบ่อยในสตรีไทย โดยสลับเป็นลำดับ 1 หรือ 2 ไปมาระหว่างมะเร็งเต้านมและมะเร็งปากมดลูกเสมอ มักเกิดในผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 40 ปีขึ้นไป พบมากในหญิงที่ไม่มีบุตรหรือมีบุตรน้อย และในผู้ที่มีประวัติว่าญาติพี่น้องเคยเป็นโรคมะเร็งเต้านมโดยเฉพาะกับญาติสายตรง (พ่อ แม่ พี่ น้อง ท้องเดียวกัน) หญิงอายุน้อย หรือชายก็อาจเป็นโรคมะเร็งเต้านมได้ แต่พบได้น้อยและโรคจะรุนแรงรวดเร็วมากกว่า

กายวิภาคศาสตร์ของเต้านมเป็นอย่างไรบ้าง?

เต้านม ประกอบไปด้วยแผ่นพังผืดแบ่งไขมันและต่อมน้ำนมที่เชื่อมต่อกันด้วยท่อน้ำนม ออกเป็นข้างละ 15-20 ส่วน นอกจากนี้ยังมีหลอดเลือดและหลอดน้ำเหลืองด้วย หลอดน้ำเหลืองเหล่านี้จะนำน้ำเหลืองไปสู่ต่อมน้ำเหลือง กลุ่มของต่อมน้ำเหลืองที่รับน้ำเหลืองจากเต้านมพบได้ -บริเวณใต้วงแขน/รักแร้ -เหนือกระดูกไหปลาร้า -และในทรวงอกส่วนระหว่างเต้านมทั้งสองข้าง ในระบบน้ำเหลืองนี้ จะมีเซลล์เม็ดเลือดขาวที่ช่วยต่อสู้กับทั้งเชื้อโรคและกับเซลล์มะเร็ง

เมื่อเซลล์มะเร็งลุกลามออกนอกเต้านม มันก็มักจะไปอยู่ที่ต่อมน้ำเหลืองใต้วงแขน/รักแร้นั่นเอง ในหลายกรณีที่พบว่า เมื่อเซลล์มะเร็งได้ไปถึงต่อมน้ำเหลืองแล้ว ก็อาจพบว่ามีการแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่นๆแล้วด้วยเช่นกัน โดยผ่านไปทางระบบน้ำเหลืองหรือระบบเลือดก็ได้ ชนิดของโรคมะเร็งเต้านมที่พบบ่อยที่สุดคือ มะเร็งที่เกิดขึ้นในท่อน้ำนม แต่ถ้าเป็นโรคมะเร็งที่พบเกิดขึ้นกับเต้านมพร้อมกันทั้งสองข้าง มักจะเป็นมะเร็งชนิดที่เกิดขึ้นในต่อมน้ำนม ส่วนโรคมะเร็งชนิดบวมแดงและอักเสบพบได้ไม่บ่อยนัก

อาการของโรคมะเร็งเต้านมมีอะไรบ้าง?

อาการของโรคมะเร็งเต้านมจะเริ่มด้วยการมีก้อนเล็กๆเกิดขึ้นที่ในเต้านมก่อน ส่วนมาก ไม่มีอาการเจ็บ/ปวด แต่ก้อนจะโตขึ้นอย่างรวดเร็ว ทำให้เต้านมมีลักษณะผิดปกติไป อาจทำให้เต้านมใหญ่ขึ้น หรือบางชนิดอาจทำให้เต้านมแข็ง หดตัวเล็กลง หรือแบนลงก็ได้

ก้อนของมะเร็ง อาจรั้งให้หัวนมบุ๋มเข้าไปจากระดับเดิม หรือทำให้ผิวหนังบริเวณเต้านมดูมีลักษณะหยาบและขรุขระดูคล้ายหนังหมู ในบางรายเมื่อบีบบริเวณหัวนมจะพบว่ามีน้ำเหลืองหรือน้ำเลือดไหลซึมออกมา เซลล์มะเร็งจะลุกลามแพร่กระจายตัวจากตำแหน่งที่เกิดโรคได้อย่างรวดเร็ว โดยผ่านไปทางหลอดเลือดและหลอดน้ำเหลืองสู่อวัยวะอื่นๆ บริเวณที่พบว่ามีการลุกลามแพร่กระจายได้เร็วและบ่อยที่สุดได้แก่ ต่อมน้ำเหลืองที่รักแร้ โดยจะพบว่าต่อมน้ำเหลืองรักแร้มีขนาดโตขึ้น ในระยะหลังๆเนื้อมะเร็งบางส่วนที่เต้านมจะเน่าตาย ทำให้เกิดเป็นแผลที่เต้านม และแผลจะขยายกว้างออกไป และมีกลิ่นเหม็นจัดได้ซึ่งเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียซ้ำเติม

บรรณานุกรม

  1. ตำรานรีเวชวิทยา ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 1 ภาควิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  2. ตำรานรีเวชวิทยา ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 2 ภาควิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
  3. http://www.cancer.gov/ access date 1st October, 2004.