มะเร็งลำไส้ใหญ่ หายได้ถ้าพบเร็ว (ตอนที่ 3)

นพ.ปริญญา ทวีชัยการ ศัลยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญระบบลำไส้ใหญ่ ทวารหนักและมะเร็งวิทยา กล่าวว่า การตรวจหามะเร็งระยะเริ่มแรกตั้งแต่ผู้ป่วยยังไม่มีอาการ เรียกว่า “การตรวจคัดกรอง” ซึ่งหลายประเทศในยุโรปและสหรัฐอเมริกา รัฐบาลจะจัดตรวจให้ประชาชนฟรี เป็นโครงการสาธารณสุขของชาติ เป็นผลให้อัตราตายจากโรคนี้ลดลง สำหรับประเทศไทยได้ข่าวว่า กระทรวงสาธารณสุขจะมีโครงการตรวจคัดกรองหามะเร็งลำไส้ใหญ่ในเร็ววันนี้

นพ.ปริญญา กล่าวอีกว่า การตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ไม่ใช่การตรวจสุขภาพประจำปี และมักไม่รวมอยู่ในโปรแกรมตรวจสุขภาพของโรงพยาบาลทั่วไป แม้ว่าจะมีหลายวิธี แต่ที่แม่นยำที่สุดคือ การส่องกล้องตลอดความยาวลำไส้ (Colonoscopy)

นพ.ปริญญา ย้ำว่า การเจาะเลือดเพื่อหาค่า CEA (Carcinoembryonic antigen) ไม่ใช่การตรวจหามะเร็งลำไส้ใหญ่ เพราะค่านี้มักขึ้นสูงเมื่อเป็นมะเร็งมากแล้วและไม่สูงในทุกราย รวมทั้งไม่สูงในระยะที่เป็นติ่งเนื้อ แต่เป็นประโยชน์ในการติดตามผลการผ่าตัดรักษาโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ ไม่ใช่การตรวจคัดกรอง

มะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรง ในระยะแรกมักไม่แสดงอาการให้เห็น แต่อาจมีสัญญาณเตือนดังต่อไปนี้

  • มีการเปลี่ยนแปลงในการเคลื่อนไหวของลำไส้ ซึ่งรวมถึงอาการท้องผูกหรือท้องเสียอยู่บ่อยๆ
  • มีความรู้สึกว่าถ่ายไม่สุด (ถ่ายไม่หมด) เป็นตะคริวที่ส่วนปลายสุดของลำไส้ (Rectal cramping) หรือ มีเลือดออกจากรูก้น (Rectal bleeding)
  • อุจจาระมีเลือดปน หรือมีสีดำ
  • อุจจาระลำเล็กลง หรือ ยาว บาง ที่เรียกว่า "Pencil stools"
  • ปวดท้องและกดช่องท้องส่วนล่างแล้วเจ็บ
  • รู้สึกไม่สบายในช่องท้องหรือท้องอืด (Bloating)
  • เหนื่อยล้าโดยไม่มีสาเหตุ
  • ไม่อยากอาหาร
  • น้ำหนักลด
  • คลื่นไส้อาเจียน
  • มีภาวะโลหิตจาง (Anemia)
  • ปวดบริเวณกระดูกเชิงกราน ซึ่งมักเกิดในช่วงท้ายของการเป็นโรค

ดังนั้น ให้ปรึกษาแพทย์หากท่านสังเกตได้ถึงการเปลี่ยนแปลงของการเคลื่อนไหวของลำไส้ การมีเลือดออกจากทวารหนัก หรือมีเลือดปนในอุจจาระ อย่าคิดว่าเป็นเพียงโรคริดสีดวงทวาร (Hemorrhoids) เท่านั้น ซึ่งโดยปกติแพทย์มักจะให้ทำการตรวจลำไส้ด้วย

การตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรง มีหลายวิธี ซึ่งควรเริ่มทำตั้งแต่ 50 ปี อย่างไรก็ดี ผู้ที่มีความเสี่ยงสูง ควรทำการตรวจก่อนก่อนอายุดังกล่าว

แหล่งข้อมูล:

  1. มะเร็งลำไส้ใหญ่ เสี่ยง ! ทั้งหญิง-ชาย - http://www.thairath.co.th/column/pol/page1scoop/332932 [2013, April 17].
  2. Understanding Colorectal Cancer – Symptoms. - http://www.webmd.com/colorectal-cancer/guide/understanding-colorectal-cancer-symptoms [2013, April 17].
  3. Symptoms. - http://www.coloncancerfoundation.org/about_colon_cancer/symptoms.html [2013, April 17].