บิสฟอสโฟเนท (ตอนที่ 1)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 12 ตุลาคม 2558
- Tweet
ปัจจุบันมีผู้ป่วยสูงอายุหรือสุภาพสตรีวัยทองที่มีปัญหาโรคกระดูกพรุนมากขึ้น ผู้ป่วยเหล่านี้อาจได้รับการรักษาโดยการรับประทานแคลเซียมเสริมหรือวิตามินดีเสริมสร้างมวลกระดูก หรือแพทย์อาจสั่งจ่ายยารักษาโรคกระดูกพรุนกลุ่มใหม่ ชื่อว่า "บิสฟอสโฟเนท" (Bisphosphonate) ในผู้ป่วยบางราย
ซึ่งยาในกลุ่มนี้มีทั้งยาที่กินสัปดาห์ละครั้ง เดือนละครั้ง หรือเป็นยาฉีดทุก 3 เดือน 6 เดือน หรือ 1 ปี ยากลุ่มนี้มีประโยชน์อย่างมากในการป้องกันการเกิดกระดูกหักในผู้ป่วยโรคกระดูกพรุน ตัวอย่างชื่อยาในกลุ่มนี้ เช่น ฟอสาแมกซ์ (Fosamax) บอนิวา (Boniva) เป็นต้น
อย่างไรก็ดี การถอนฟัน ฝังรากเทียม หรือการผ่าตัดในช่องปากในผู้ป่วยที่ได้รับยารักษาโรคกระดูกพรุนกลุ่มใหม่นี้ จะมีความเสี่ยงที่จะทำให้เกิดภาวะกระดูกตายภายหลังการรักษา
ซึ่งจะทำให้แผลถอนฟันหรือแผลผ่าตัดไม่สามารถหายได้เอง หรือเกิดการติดเชื้อที่แผลถอนฟันภายหลังการรักษาผู้ป่วยอาจจำเป็นต้องได้รับยาปฏิชีวนะหรือการผ่าตัดซ้ำเพื่อนำกระดูกที่ตายออก รวมทั้งทำให้ผลการรักษาโดยการฝังรากเทียมไม่เป็นที่น่าพอใจ
ดังนั้น ทันตแพทย์จึงอาจต้องปรึกษาแพทย์ประจำตัวผู้ป่วยก่อนการรักษา เพื่อวางแผนให้เกิดความปลอดภัย ลดภาวะแทรกซ้อนภายหลังการรักษาให้มากที่สุด เช่น อาจวางแผนหยุดยาก่อนการถอนฟันหรือการผ่าตัด หรือวางแผนรักษารากฟันแทนการถอนฟัน เป็นต้น
ลองสำรวจยาที่ท่านได้รับจากแพทย์ว่ามียากินรักษากระดูกพรุนกลุ่มนี้ หรือมียาฉีดรักษาโรคกระดูกพรุนเป็นประจำหรือไม่ หากไม่แน่ใจควรนำยาที่กินหรือสอบถามยาฉีดที่ได้รับจากแพทย์มาให้ทันตแพทย์รับทราบก่อนรับการรักษาทางทันตกรรมทุกครั้ง รวมถึงแจ้งโรคประจำตัวและยาประจำตัวของท่านให้ทันตแพทย์รับทราบ เพื่อให้ทันตแพทย์ได้วางแผนการรักษาได้เหมาะสมปลอดภัยที่สุด
บิสฟอสโฟเนท (Bisphosphonates) เป็นยาลดการทำลายมวลกระดูก (Antiresorptive medicines) เพื่อรักษากระดูกให้แข็งแรง ช่วยป้องกันหรือชะลอภาวะกระดูกพรุน (Osteoporosis) นอกจากนี้ยังใช้รักษาโรคกระดูกอื่นๆ เช่น โรคพาเจท (Paget's disease of bone)
[โรค Paget’s disease of bone เกิดจากความผิดปกติของการสร้างกระดูก โรคนี้พบได้ตั้งแต่วัยกลางคนเป็นต้นไปและพบมากขึ้นเมื่ออายุสูงขึ้น กระดูกจะเปลี่ยนรูปได้ พบบ่อยที่กระดูกเชิงกราน สันหลัง กระดูกต้นขา]
บิสฟอสโฟเนท ช่วยเพิ่มความหนาแน่นของกระดูกและลดความเสี่ยงในการแตกหักของกระดูกสามารถใช้ได้ทั้งผู้ชายและผู้หญิงที่อยู่ในวัยหมดประจำเดือน หรือผู้ที่ต้องใช้ยาสเตียรอยด์ แต่ไม่แนะนำให้ใช้ยาบิสฟอสโฟเนทในผู้ป่วยที่เป็นโรคไตอย่างรุนแรง
แหล่งข้อมูล
- กินยารักษาโรคกระดูกพรุน มีผลต่อการถอนฟัน.http://manager.co.th/Home/ViewNews.aspx?NewsID=9580000112249&Keyword=%e2%c3%a4[2015, October 11].
- Bisphosphonates for Osteoporosis.http://www.webmd.com/osteoporosis/bisphosphonates-for-osteoporosis[2015, October 11].
- What bisphosphonates are.http://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/cancers-in-general/treatment/bisphosphonate/what-bisphosphonates-are[2015, October 11].
