นีโอมัยซิน (Neomycin)
- โดย เภสัชกร อภัย ราษฎรวิจิตร
- 26 กันยายน 2554
- Tweet
- บทนำ
- ยานีโอมัยซินมีสรรพคุณ (คุณสมบัติ) อย่างไร?
- ยานีโอมัยซินมีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?
- ยานีโอมัยซินมีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?
- ยานีโอมัยซินมีขนาดรับประทานอย่างไร?
- เมื่อมีการสั่งยา ควรแจ้งแพทย์/พยาบาล และเภสัชกรอย่างไร?
- หากลืมรับประทานยาควรทำอย่างไร?
- ยานีโอมัยซินมีผลไม่พึงประสงค์อย่างไร?
- มีข้อควรระวังการใช้ยานีโอมัยซินอย่างไร?
- ยานีโอมัยซินมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นอย่างไร?
- ควรเก็บรักษายานีโอมัยซินอย่างไร?
- ยานีโอมัยซินมีชื่ออื่นอีกไหม? ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?
- บรรณานุกรม
- ยารักษาโรค (Pharmaceutical drug)
- ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด
- ยาปฏิชีวนะ (Antibiotics)
- แบคทีเรีย: โรคจากแบคทีเรีย (Bacterial infection)
- เชื้อไวรัส โรคติดเชื้อไวรัส (Viral infection)
- โรคติดเชื้อ ภาวะติดเชื้อ (Infectious disease)
บทนำ
ยานีโอมัยซิน (Neomycin) เป็น ยาปฏิชีวนะ จัดอยู่ในยากลุ่มอะมิโนไกลโคไซด์ (Amino glycosides) ด้วยเหตุที่ยานีโอมัยซินดูดซึมในทางเดินอาหารได้น้อย จึงมักพบเห็นรูปแบบยา เป็นการใช้เฉพาะที่ เช่น ยาอม ยาทา และยาหยอดตา
ยานีโอมัยซินมีสรรพคุณ (คุณสมบัติ) อย่างไร?
ยานีโอมัยซินมีสรรพคุณต้านทานแบคทีเรียกลุ่ม คอคโคบาซิลไล (Coccobacilli) รักษา การติดเชื้อของ หู ตา และ แผลติดเชื้อที่ผิวหนัง
ยานีโอมัยซินมีกลไกการออกฤทธ์อย่างไร?
กลไกการออกฤทธิ์ของยานีโอมัยซิน โดยจะเข้าไปเกาะจับกับสารพันธุกรรมที่เรียกว่า อาร์ เอน เอ (RNA) ของแบคทีเรีย ทำให้แบคทีเรียไม่สามารถสังเคราะห์โปรตีนได้ การแบ่งตัวจึงหยุดชะงัก และตายในที่สุด
ยานีโอมัยซินมีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?
รูปแบบการจัดจำหน่ายของยานีโอมัยซิน คือ มีการจำหน่ายในรูปแบบของ ยาเม็ด ยาครีม ยาหยอดตา และยาอมแก้เจ็บคอ
ยานีโอมัยซิน มีขนาดรับประทานอย่างไร?
ขนาดรับประทานและการใช้ยานีโอมัยซินมีได้หลากหลาย ขึ้นกับแต่ละโรค ดังนั้น เพื่อความปลอดภัยในการใช้ยา จึงควรปรึกษาแพทย์ เภสัชกร หรือ พยาบาลทุกครั้งและไม่ควรซื้อยาใช้เอง
เมื่อมีการสั่งยา ควรแจ้งแพทย์/พยาบาล และเภสัชกรอย่างไร?
เมื่อมีการสั่งยาทุกชนิดรวมทั้งยานีโอมัยซิน ผู้ป่วยควรแจ้งแพทย์/พยาบาล และเภสัชกร ดังนี้
- ประวัติ แพ้ยา ทุกชนิด และอาการจากการแพ้ยา เช่น กินยาแล้ว คลื่นไส้มาก หรือ แน่น หายใจติดขัด/หายใจลำบาก
- มีโรคประจำตัวต่างๆ รวมทั้งกำลังกินยาอะไรอยู่ เพราะยาอาจส่งผลให้อาการของโรคเหล่านั้นรุนแรงขึ้น หรือเกิดปฏิกิริยาระหว่างยากับยาอื่นๆที่กินอยู่ก่อนแล้ว
- หากเป็นสุภาพสตรีควรแจ้งว่า อยู่ในภาวะตั้งครรภ์หรือไม่ หรือ กำลังให้นมบุตรหรือไม่ เพราะยามักผ่านรก หรือผ่านเข้าสู่น้ำนมและเข้าสู่ทารก ก่อผลข้างเคียงต่อทารกได้
หากลืมรับประทานยาควรทำอย่างไร?
หากลืมรับประทานยานีโอมัยซิน สามารถรับประทานยาเมื่อนึกขึ้นได้ หากการลืมทานยา ใกล้กับมื้อถัดไป ให้รับประทานขนาดปกติโดยไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เท่า
ยานีโอมัยซินมีผลไม่พึงประสงค์อย่างไร?
ผลไม่พึงประสงค์ (ผลข้างเคียง) ของยานีโอมัยซินที่อาจพบได้ เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย ผื่นคัน มีอาการไข้ และการได้ยินผิดปกติ
มีข้อควรระวังการใช้ยานีโอมัยซินอย่างไร?
มีข้อควรระวังในการใช้ยานีโอมัยซิน คือ ในการรับประทานในขนาดสูงๆ จะส่งผลให้เกิดสภาวะไตวาย และเกิดการทำลายของหูชั้นใน เกิดหูหนวกได้
***** อนึ่ง
ทุกคนต้องตระหนักถึงความปลอดภัยจากการใช้ ”ยา” ที่รวมถึง ยาแผนปัจจุบันทุกชนิด(รวมถึงยานีโอมัยซินด้วย) ยาแผนโบราณทุกชนิด และสมุนไพรต่างๆเสมอ เพราะยามีทั้งให้คุณและให้โทษ ดังนั้นเมื่อมีการใช้ยาทุกชนิด ควรต้องปฏิบัติตามข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิดเสมอ (อ่านเพิ่มเติมได้ในเว็บ haamor.com บทความเรื่อง ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด) รวมทั้งควรต้องปรึกษาเภสัชกรประจำร้านขายยาก่อนซื้อยาใช้เองเสมอด้วยเช่นกัน
ยานีโอมัยซินมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นอย่างไร?
ปฏิกิริยาระหว่างยานีโอมัยซิน กับยาตัวอื่นที่พบได้บ่อย คือ
การกินยาร่วมกับยารักษาโรคหัวใจล้มเหลว จะทำให้การดูดซึมของยารักษาโรคหัวใจลดน้อยลง ตัวอย่างยารักษาโรคหัวใจ คือ ยาไดจ็อกซิน (Digoxin)
ควรเก็บรักษายานีโอมัยซินอย่างไร?
การเก็บรักษายานีโอมัยซินในทุกรูปแบบบรรจุ ให้เก็บที่แห้ง ระวังความชื้น เก็บในที่ที่พ้นแสงแดด กล่าวคือ ควรเก็บในตู้เย็น แต่ไม่ใช่ในช่องแช่แข็ง และในอุณหภูมิไม่ควรเกิน 25 อง ศาเซลเซียส และที่สำคัญอีกประการคือ ควรต้องเก็บให้พ้นมือเด็ก
ยานีโอมัยซินมีชื่ออื่นอีกไหม? ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?
ชื่อทางการค้าและบริษัทผู้ผลิตยานีโอมัยซินขายในประเทศไทย เช่น
| ชื่อทางการค้า | บริษัทผู้ผลิต |
| Actnovate (แอคโนเวท) | T P Drug |
| Archidex Eye/Ear (อาร์คิเดก) | T P Drug |
| Bacal (บาคาล) | Nakornpatana |
| Banocin (บาโนซิน) | Nakornpatana |
| Besone – N (บีโซน-เอน) | Atlantic Lab |
| Beta – Dipo (บีตา-ดิโป) | Thai Nakorn Patana |
| Betacort – N (บีตาคอร์ต) | Utopian |
| Betama – EN (บีตามา) | Union Drug |
| Betameth – N (บีตาเมธ) | Osoth Interlab |
| Betamethasone – N GPO (บีตาเมธาโซน) | GPO |
| Bethasone – N (บีธาโซน) | Greater Pharma |
| Betnovate – N (เบตโนเวท) | Glaxo Smith Kline |
| Betosone – EN (บีตาโซน) | T.O. Chemicals |
| Cadexcin – N (คาเดกซิน) | Thai Nakorn Patana |
| Clinivate – N Cream (คลินิเวท) | Bangkok Lab & Cosmetic |
| Coccila (คอกซิลา) | Thai Nakorn Patana |
| Derzid – N (เดอร์ซิด) | Unison |
| Dermacombin (เดอร์มาคอมบิน) | Union Medical |
| Dexacin (เดซาซิน) | ANB |
| Dexoph (เดกออป) | Sang Thai |
| Dexylin (เดกซีลิน) | General Drugs House |
| Disento (ดิเซนโต) | Nakornpatana |
| Eyedex (อายเดก) | Siam Bheasach |
| Flunobate – N (ฟลูโนเบท-เอน) | Thai Nakorn Patana |
| Flunolone (ฟลูโนโลน) | Atlantic Lab |
| Izac (ไอแซค) | Thai Nakorn Patana |
| Kaolin–Pectin+Neomycin (เคโอลิน-เปกติน-นีโอมัยซิน) | Suphong Bhaesaj |
| Lobacin (โลบาซิน) | T.O. Chemicals |
| Medcin (เมดซิน) | Millimed |
| My – B (มาย- บี) | Greater Pharma |
| Mybacin (มายบาซิน) | Greater Pharma |
| Mybacin Dermic (มายบาซินเดอร์มิค) | Greater Pharma |
| Myneocin (มายนีโอซิน) | Greater Pharma |
| Mysolone – N (มายโซโลน) | Greater Pharma |
| Neo–Medrol Acne Lotion (นีโอเมดรอล แอคเนโลชัน) | Pfizer |
| Neo–Optal (นีโอ ออปตัล) | Olan - Kemed |
| Neobet (นีโอเบท) | Medicphama |
| Neodex (นีโอเดก) | Osoth Inter Lab |
| Neozolone (นีโอโซโลน) | Bristis Dispensary |
| Novacin (นีโอวาซิน) | T.O. Chemicals |
| Patarvate – N (พาทาร์เวทเอน) | Patar Lab |
| Prednisolone–N GPO (เพรดนิโซโลนเอนจีพีโอ) | GPO |
| Supralan–N (ซูพราลานเอน) | Siam Bheasach |
| Synalar– N (ไซนาลาเอน) | Sanofi-aventis |
| Tenovate– N (ทีโนเวทเอน) | T Man Pharma |
| Thrody (โทรดี) | Greater Pharma |
| Unipred (ยูนิเพรด) | Osoth Interlab |
| Valbet–N (วัลเบทเอน) | Biolab |
| Vesoph (เวสออป) | T.C. Pharma – Chem |
| Xanalin (ซานาลิน) | Silom Medical |
บรรณานุกรม
- Antibiotics. http://www.mims.com/Thailand/drug/search/ [2014,March27]
- http://en.wikipedia.org/wiki/Antimicrobial [2014,March27 ]
updated 2014, March 29
