“ต้อหิน” ตรวจก่อน เจอก่อน ตาไม่บอด (ตอนที่ 8)

  • โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
  • 11 กุมภาพันธ์ 2556
  • Tweet

การผ่าตัดมีวัตถุประสงค์แรกคือต้องการรักษาการมองเห็นโดย :

  • รักษาสุขภาพของประสาทตาม
  • ลดความดันลูกตาโดยการขจัดการอุดตันของมุมระบายน้ำในตา (Drainage angle) หรือสร้างทางออกใหม่ให้น้ำออกจากตาได้

บางครั้งการผ่าตัดก็อาจทำไปเพื่อลดความเจ็บปวดที่เกิดจากต้อหิน โดยวิธีการผ่าตัดต้อหินในผู้ใหญ่ 3 วิธี คือ

  1. การผ่าตัดเพื่อเพิ่มการไหลออกของของเหลวจากตา – การผ่าตัดวิธีนี้โดยการทำช่องให้ของเหลวไหลออกจากตา ในต้อหินชนิดรุนแรง การผ่าตัดอาจต้องใส่ตัวกรอง (Seton) ซึ่งมักจะทำจากพลาสติก ช่วยให้ของเหลวไหลออกจากตาได้ วิธีนี้มักใช้ในการรักษาต้อหินมุมเปิดและต้อหินมุมปิดแบบเรื้อรัง
    • Trabeculectomy เป็นการผ่าตัดทำทางระบายน้ำของลูกตา โดยเอาเนื้อเยื่อบางส่วนออกเพื่อให้ของเหลวไหลออกจากตา
    • Tube-shunt surgery (Seton glaucoma surgery) เป็นการใส่ท่อในตาเพื่อให้ของเหลวไหลออกได้
    • Laser trabeculoplasty การใช้เลเซอร์ยิงเนื้อเยื่อเพื่อให้เกิดช่องให้ของเหลวไหลออกจากตาได้ Laser sclerostomy เป็นการผ่าตัดทำรูเปิดส่วนตาขาวออกเพื่อให้ของเหลวไหลออกได้
  2. การผ่าตัดเพื่อป้องกันการปิดของ Drainage angle – การรักษาด้วยเลเซอร์และการผ่าตัดปกติสามารถใช้ป้องกันการปิดของ Drainage angle โดยการทำรูม่านตาใหม่เพื่อให้ของเหลวไหลออกจากตาได้ ใช้สำหรับรักษาต้อหินมุมปิดแบบเฉียบพลันและป้องกันการเกิดต้อหินมุมปิดในคนที่มี Drainage angle ที่แคบ การใช้เลเซอร์เจาะม่านตา (Laser Iridotomy) สามารถใช้แทนการผ่าตัดเจาะม่านตา (Surgical iridectomy) แต่สำหรับกรณีผู้ที่มีอาการแทรกซ้อนหรือต้อหินขนิดรุนแรงอาจจำเป็นต้องใช้การผ่าตัดเจาะม่านตา [Surgical iridectomy เป็นการผ่าตัดเจาะม่านตาเพื่อเปิดทางให้ของเหลวไหลออก ในขณะที่ Laser iridotomy เป็นการใช้เลเซอร์เจาะม่านตา เพื่อเปิดทางให้ของเหลวไหลออก]
  3. การผ่าตัดเพื่อลดปริมาณของเหลวที่เกิดในตา – เมื่อการผ่าตัดอย่างอื่นไม่สามารถทำให้ของเหลวไหลออกจากตาได้ อาจใช้วิธีการทำลายส่วนของตาที่สร้างของเหลว (Ciliary body) วิธีนี้ยังใช้กับกรณีที่เนื้อเยื่อเป็นแผลที่เกิดภายหลังการผ่าตัดครั้งก่อน การทำลาย Ciliary body จะลดปริมาณของของเหลวที่เกิดในตา ลดความดันลูกตา วิธีนี้ใช้กับผู้ที่เป็นต้อหินชนิดรุนแรงที่อาการไม่ดีขึ้นหลังจากรักษาด้วยการใช้ยาหรือการผ่าตัดแบบอื่นๆ แล้ว วิธีนี้อาจทำได้โดย
    • Cyclocryotherapy เป็นการใช้เครื่องที่เรียกว่า Freezing probe ในการทำลาย Ciliary body
    • Laser cyclophotocoagulation เป็นการใช้เลเซอร์จี้ทำลาย Ciliary body.

การผ่าตัดในต้อหินโดยกำเนิด มี 2 วิธีที่แตกต่างกันเล็กน้อย แต่ทั้ง 2 วิธีมีวัตถุประสงค์ที่ต้องการเปิด Drainage angle ใช้ได้ผลดีในเด็กแต่ไม่ใช้ในผู้ใหญ่ ถ้าวิธีนี้ไม่ได้ผลในเด็ก ก็อาจจะใช้วิธีผ่าตัดแบบ Trabeculectomy ที่ เป็นการตัดเอาเนื้อเยื่อออกเพื่อให้ของเหลวไหลออกจากตา หรือ Tube-shunt (Seton glaucoma) ที่เป็นการใส่ท่อในตาเพื่อให้ของเหลวไหลออกได้

แหล่งข้อมูล

  1. Glaucoma – Surgery. http://www.webmd.com/eye-health/tc/glaucoma-surgery [2013, February 10].