คุยกับหมอรักษาโรคมะเร็ง: ตอนขั้นตอนการทำงานของแพทย์รักษามะเร็ง
ตอนที่ 5 การเตรียมผู้ป่วยก่อนรักษา

เมื่อแพทย์ผู้รักษาโรคมะเร็งได้ข้อมูลด้านโรคมะเร็งครบถ้วน และทราบถึงสุขภาพของผู้ป่วยแล้ว ก็จะทราบถึงวิธีรักษาโรคมะเร็งที่เหมาะสมสำหรับผู้ป่วยแต่ราย โดยวิธีหลักในการรักษา คือ ผ่าตัด รังสีรักษา ยาเคมีบำบัด หรือ ถ้าสุขภาพผู้ป่วยและอายุของผู้ป่วยไม่สามารถทนต่อผลข้างเคียงจากวิธีรักษาตัวโรคมะเร็งได้ หรือโรคอยู่ในระยะลุกลามแพร่กระจายรุนแรงแล้ว แพทย์จะปรึกษากับผู้ป่วยและครอบครัวเพื่อการรักษาเพียงประคับประคองตามอาการ ทั้งนี้เพื่อคงคุณภาพชีวิตช่วงที่เหลืออยู่ของผู้ป่วย ไม่ให้ผู้ป่วยทนทุกข์ต่อความเจ็บปวดจากโรคมะเร็ง หรือจากผลข้างเคียงจากการรักษาตัวโรคมะเร็ง

อย่างไรก็ตาม ในโรคมะเร็งบางชนิด เช่น โรคมะเร็งของอวัยวะในระบบศีรษะและลำคอ หรือโรคมะเร็งระบบโรคเลือด ผู้ป่วยจำเป็นต้นได้รับการดูแลรักษาช่องปากและฟันจากทันตแพทย์ก่อน เพื่อไม่ให้ช่องปากและฟันเป็นต้นต่อของการแพร่เชื้อโรค และหรือเพื่อลดโอกาสถอนฟันระหว่างรักษาและภายหลังครบการรักษาแล้วในผู้ป่วยที่ต้องได้รังสีรักษาในบริเวณช่องปาก

การรักษาโรคมะเร็งในปัจจุบัน มักใช้หลายๆวิธีการร่วมกัน เพื่อเพิ่มโอกาสควบคุมโรคให้ได้สูงขึ้น ซึ่งผู้ป่วยที่จะสามารถใช้หลายวิธีการรักษาร่วมกันได้จะต้องมีสุขภาพกายและสุขภาพจิตที่แข็งแรง เพราะระหว่างรักษาผลข้างเคียงจากการรักษาจะมากกว่าการรักษาโดยใช้วิธีเดียว

ดังนั้น ถ้าเริ่มรักษาด้วยการผ่าตัด หลังผ่าตัด แพทย์ต้องประเมินผลจากการผ่าตัดและผลก้อนเนื้อหลังผ่าตัดด้วยการตรวจทางพยาธิวิทยา เพื่อหาปัจจัยเสี่ยงที่โรคจะย้อนกลับเป็นอีก หรือแพร่กระจาย หลังจากนั้นจึงพิจารณาและแนะนำการรักษาต่อเนื่อง เช่น รังสีรักษา และ/หรือยาเคมีบำบัด ดังนั้นจึงมีความจำเป็นที่แพทย์ต้องทำงานเป็นทีม แพทย์คนเดียว/สาขาเดียวไม่สามารถให้การดูแลรักษาผู้ป่วยมะเร็งได้ครบถ้วน

และในทำนองกลับกับ เมื่อเริ่มการรักษาด้วยรังสีรักษา หรือยาเคมีบัด ระหว่างรักษา หรือหลังครบรักษาแพทย์ก็จะประเมินผล และพิจารณาการรักษาต่อเนื่อง ซึ่งอาจเป็นการผ่าตัด หรือ รังสีรักษา หรือยาเคมีบำบัด เมื่อผู้ป่วยยังไม่เคยได้รับวิธีการนั้นๆมาก่อน ผู้ป่วยแต่ละคนก็จะมีการรักษาที่แตกต่างกันไป ขึ้นกับลักษณะของโรค/ธรรมชาติของโรคของแต่ละคน ดังนั้นผู้ป่วยและครอบครัวจึงไม่ต้องกังวลสงสัยว่า ทำไมตนเองถึงได้รับการรักษาไม่เหมือนคนอื่น

คราวหน้าจะเล่าถึงว่า ระหว่างการรักษา แพทย์รักษามะเร็งจะดูแลผู้ป่วยมะเร็ง อย่างไรคะ