ตรวจเลือดและปัสสาวะ ลดความเสี่ยง (ตอนที่ 2)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 3 มีนาคม 2556
- Tweet
การตรวจเลือดที่นิยมทำกันโดยทั่วไป คือ
- การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด (Complete blood count : CBC)
- การตรวจสารเคมีในเลือด (Blood chemistry tests)
- การตรวจเอนไซม์ในเลือด (Blood enzyme tests)
- การตรวจเลือดเพื่อประเมินความเสี่ยงในการเป็นโรคหัวใจ
- การตรวจหาลิ่มเลือด (Blood clotting tests)
การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด (Complete blood count : CBC) เป็นหนึ่งในวิธีที่ใช้มากที่สุด มักเป็นส่วนหนึ่งของการตรวจร่างกายประจำปี CBC สามารถทำให้เรารู้ถึงความผิดปกติของเลือด เช่น การมีภาวะโลหิตจาง มีการติดเชื้อ มีปัญหาลิ่มเลือดอุดตัน เป็นมะเร็งในเม็ดเลือด และระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายที่ผิดปกติ (Immune system disorders) จากการตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด เราสามารถรู้ได้ว่า :-
เม็ดเลือดแดงสามารถนำออกซิเจนจากปอดไปสู่ส่วนต่างๆ ของร่างกายตามปกติได้หรือไม่ ระดับเม็ดเลือดแดงที่ผิดปกติอาจเป็นสัญญาณของการมีภาวะโลหิตจาง ภาวะขาดน้ำ (Dehydration) มีการตกเลือด (Bleeding)
เม็ดเลือดขาวเป็นส่วนหนึ่งของระบบภูมิคุ้มกันในร่างกาย ที่ใช้ในการต่อสู้กับการติดเชื้อและโรคต่างๆ ระดับเม็ดเลือดขาวที่ผิดปกติอาจเป็นสัญญาณของการติดเชื้อ เป็นมะเร็งในเม็ดเลือด หรือระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายผิดปกติ
เกล็ดเลือด (Platelets) เป็นสะเก็ดหรือส่วนที่แยกออกมาเป็นชิ้นๆ ช่วยในการแข็งตัวของเลือด (Blood clot) ระดับเกล็ดเลือดที่ผิดปกติอาจเป็นสัญญาณของการตกเลือดที่ผิดปกติ (Bleeding disorder) หรือการมีลิ่มเลือดมากเกินไป (Thrombotic disorder)
ฮีโมโกลบิน (Hemoglobin) หรือสารสีแดงของเม็ดเลือดแดงที่มีหน้าที่นำออกชิเจนจากปอดสู่เนื้อเยื่อ ระดับฮีโมโกลบินที่ผิดปกติอาจเป็นสัญญาณของภาวะโลหิตจาง โรคเม็ดเลือดแดงรูปเคียวหรือโรคโลหิตจางแบบซิกเคลเซลล์ (Sickle-cell disease : SCD) ธาลัสซีเมีย (Thalassemia) หรือความผิดปกติอื่นๆ ในกรณีที่เป็นโรคเบาหวาน ระดับน้ำตาลกลูโคสอาจทำให้ระดับ Hemoglobin A1C (HbA1C) สูงได้
ฮีมาโทคริต (Hematocrit : HCT) หรือการวัดเปอร์เซ็นต์ของปริมาตรเม็ดเลือดแดงในปริมาตรเลือดทั้งหมด ค่า HCT ที่สูงอาจหมายถึงกำลังอยู่ในภาวะขาดน้ำได้ ค่า HCT ที่ต่ำอาจหมายถึงภาวะโลหิตจาง ค่า HCT ที่ผิดปกติอาจเป็นสัญญาณของเลือดหรือไขกระดูก (Bone marrow) ที่ผิดปกติ
ปริมาตรของเม็ดเลือดแดงโดยเฉลี่ย (Mean corpuscular volume : MCV) หากค่า MCV ผิดปกติอาจเป็นสัญญาณของภาวะโลหิตจางหรือธาลัสซีเมีย
การตรวจสารเคมีในเลือด หรือ การตรวจ BMP (The basic metabolic panel) เป็นกลุ่มการทดสอบสารเคมีต่างๆ ที่มีอยู่ในเลือด โดยตรวจจากพลาสม่าหรือน้ำเหลืองในเลือด การตรวจ BMP สามารถให้ข้อมูลเกี่ยวกับกล้ามเนื้อ กระดูก และอวัยวะต่างๆ การตรวจ BMP ดูจากระดับน้ำตาลในเลือด (Blood glucose) แคลเซียม อิเล็กโทรไลต์ (Electrolyte) และการทำงานของไต การตรวจบางชนิดอาจต้องงดอาหารด้วย
แหล่งข้อมูล
- Types of Blood Tests http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/bdt/types.html [2013, March 2].