ตรวจปอดเข้มข้น ค้นหาวัณโรค

สำนักอนามัย กรุงเทพมหานคร จัดหน่วยรถเอกซเรย์ปอดเคลื่อนที่ บริการเอกซเรย์ปอด ค้นหาผู้ป่วยวัณโรคในชุมชนต่างๆ เพื่อเฝ้าระวัง ป้องกันการแพร่กระจายของวัณโรค พร้อมให้ความรู้เรื่องวัณโรคแก่ประชาชน โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย ซึ่งมีกำหนดการให้บริการประชาชนตามชุมชนต่างๆ พระภิกษุ นักเรียน รวมถึงเจ้าหน้าที่ของกทม ตั้งแต่ 13 ถึง 28 ธันวาคม 2554

วัณโรค (Tuberculosis) เป็นโรคติดเชื้อสามัญ แต่อาจร้ายแรงถึงชีวิตในบางกรณี มีสาเหตุจากสายพันธุ์หลายชนิดของแบคทีเรีย ชื่อ Mycobacteria วัณโรคมักจะเกิดขึ้นที่ปอด แต่อาจเกิดได้ในส่วนอื่นๆ ของร่างกาย โดยจะกระจายผ่านอากาศเมื่อผู้ป่วยที่ติดเชื้อวัณโรคไอ จาม หรือ ส่งผ่านทางน้ำลาย

การติดเชื้อส่วนใหญ่ในคน มักไม่แสดงอาการ หรือมีเชื้อซ่อนเร้นอยู่ แต่ประมาณ 1 ใน 10 ของเชื้อซ่อนเร้นจะวิวัฒนาเป็นวัณโรคในที่สุด ซึ่งจะคร่าชีวิตมากกว่า 50% ของผู้ติดเชื้อ หากปล่อยทิ้งไว้โดยไม่ได้รับการรักษา

อาการที่พบทั่วไปจะมีไอเรื้อรัง เสมหะเจือปนด้วยเลือด มีไข้ เหงื่อออกตอนกลางคืน และน้ำหนักลด แต่การติดเชื้อในส่วนอื่นๆ ของร่างกายเป็นสาเหตุของกลุ่มอาการหลากหลาย การตรวจวิเคราะห์ ต้องอาศัย [เครื่องมือทาง] รังสีวิทยา (มักจะมีการเอ็กซเรย์ปอด) การทดสอบผิวหนังทูเอร์คิวลิน (Tuberculin skin test) การตรวจเสมหะผ่านกล้องจุลทรรศน์ และการเพาะเชื้อจุลชีพจากของเหลวจากร่างกาย

การบำบัดอาจไม่ง่ายนัก เพราะต้องกินยาปฏิชีวนะ (Antibiotics) เป็นชุดๆ ในช่วงเวลาที่ยาวนาน ผู้ใกล้ชิดผู้ป่วยต้องได้รับการตรวจคัดกรองและรักษาด้วยถ้าจำเป็น แต่การดื้อยาก็เป็นปัญหาที่ทวีขอบเขต โดยเฉพาะในกลุ่มวัณโรคที่ต้องกินยาหลายขนาน ส่วนการป้องกันขึ้นอยู่กับการคัดกรองและการฉีดวัคซีน

คาดกันว่า 1 ใน 3 ของประชากรโลก ติดเชื้อวัณโรค และการติดเชื้อใหม่ๆ เกิดขึ้นวินาทีละ 1 ราย สัดส่วนของผู้เริ่มป่วยเป็นวัณโรคในแต่ละปีค่อนข้างคงที่หรือลดลงด้วยซ้ำ แต่เพราะประชากรโลกเพิ่มขึ้นตลอดเวลา ดังนั้นจำนวนรายที่เป็นวัณโรคจึงเกิดขึ้นเป็นเงาตามตัว

ในปี พ.ศ. 2550 มีประมาณการของวัณโรคกรณีเรื้อรังอยู่ที่ 13.7 ล้านราย มี 9.3 รายที่เกิดขึ้นใหม่ และมี 1.8 รายที่ตาย ซึ่งส่วนมากเกิดขึ้นในประเทศกำลังพัฒนา

นอกจากนี้ การที่ผู้คนส่วนใหญ่ในประเทศพัฒนาแล้ว ยังติดเชื้อวัณโรค เป็นเพราะระบบภูมิคุ้มกันต้านทานโรคไม่แข็งแรงเนื่องจากการกินยาที่กดระบบภูมิคุ้มกัน (Immunosuppressive drug) ยาเสพติด (Substance abuse) หรือป่วยเป็นโรคเอดส์ (AIDS)

การแพร่กระจายของวัณโรคทั่วโลก มิได้เป็นรูปแบบเดียวกัน ประมาณ 80% ของประชากรในหลายๆ ประเทศในเอเชียและอัฟริกา ได้ผลตรวจวัณโรคเป็นบวก [กล่าวคือมีการติดเชื้อ] ในขณะที่เพียง 5–10% ของประชากรชาวอเมริกัน ได้ผลตรวจวัณโรคเป็นบวก [กล่าวคือมีการติดเชื้อ]

แหล่งข้อมูล:

  1. สำนักอนามัยกทม. บริการเอกซเรย์ปอดเคลื่อนที่ฟรี http://www.matichon.co.th/news_detail.php?newsid=1323054101&grpid=&catid=09&subcatid=0902 [2011, December 21].
  2. Tuberculosis. http://en.wikipedia.org/wiki/Tuberculosis [2011, December 21].