คุยกับหมอรักษาโรคมะเร็ง ตอนผมร่วงจากยาเคมีบำบัดบอกอะไรได้บ้าง

โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
28 มีนาคม 2559
Tweet

ผู้ป่วยมะเร็งที่ต้องได้รับการรักษาด้วยยาเคมีบำบัดโดยเฉพาะในผู้หญิง มักจะกลัวผลข้างเคียงที่ทำให้เกิดผมร่วง ซึ่งทางยุโรปแบ่งความรุนแรงของอาการผมร่วงจากยาเคมีบำบัดเป็น 3 ระดับ(Grade) คือ Grade 0 คือผมไม่ร่วง, Grade 1 คือผมร่วงไม่มาก, และGrade3 คือ ผมร่วงมาก -ถึงร่วงจนหมดหัว

ทั้งนี้เมื่อ มิถุนายน ค.ศ. 2015 มีการรายงานในวารสารการแพทย์ที่เป็นการตีพิมพ์ล่วงหน้าทางอินแทอร์เน็ต จากวารสารชื่อ European Journal of Cancer ที่เป็นการศึกษาถึงความสัมพันธ์ระหว่างการเกิดผมร่วงจากยาเคมีบำบัดในการรักษาโรคมะเร็งรังไข่ว่า จะมีผลอย่างไรต่อการรักษา

การศึกษาครั้งนี้ นำโดย นพ. Jalid Sehouli ซึ่งเป็นสูตินรีแพทย์และคณะ จากมหาวิมยาลัย the University of Berlin, Charité ประเทศเยอรมัน โดยเป็นการศึกษาแบบการวิเคราะห์อภิมาน( Meta analysis) จากการรวบรวมผลการศึกษาต่างๆที่เกี่ยวข้องทั้งหมด 4 การศึกษาที่เป็นการศึกษาขั้นที่ 3 (การศึกษาเปรียบเทียบผู้ป่วย 2 กลุ่ม) แบบล่วงหน้า (Phase III Prospective randomized control trial) ในผู้ป่วยมะเร็งรังไข่ระยะลุกลาม ทั้งหมด 5,114 ราย โดยการรักษาด้วยยาเคมีบำบัด Taxane ร่วมกับ Platinum โดยได้รับยาเคมีบำบัดอยู่ในช่วง 0- 11ครั้ง(Cycles)

ผลการศึกษา พบว่า ผู้ป่วยมะเร็งรังไข่ที่เกิดผมร่วง มีทั้งหมด 4,705 ราย คิดเป็น 92.0% ในการนี้ อัตตรารอดชีวิตจากมะเร็งรังไข่ของกลุ่มผู้ป่วยที่เกิดผมร่วง ตั้งแต่ 3 ครั้งแรกของการได้รับเคมีบำบัด สูงกว่าในกลุ่มผู้ป่วยที่เกิดผมร่วงในยาเคมีบำบัดตั้งแต่ครั้งที่ 4 ขึ้นไปอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ

นอกจากนี้ ในผู้ป่วยที่ได้ยาเคมีบำบัดอย่างน้อย 6 ครั้ง และมีผมร่วงในระดับ Grade 2 มีอัตรารอดชีวิต(Overall survival rate)จากโรคมะเร็งรังไข่สูงกว่าผู้ป่วยกลุ่มที่ผมร่วงในระดับGrade0-I อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติเช่นกัน

คณะผู้ศึกษาจึงสรุปผลการศึกษาว่า ลักษณะของการเกดผมร่วงหลังได้รับยาเคมีบำบัดในผู้ป่วยมะเร็งรังไข่ระยะลุกลาม น่าจะเป็นตัวช่วยการพยากรณ์โรคมะเร็งรังไข่ได้

ผลจากการศึกษานี้ น่าจะช่วยเป็นกำลังใจสำหรับผู้ป่วยมะเร็งรังไข่ที่ได้รับยาเคมีบำบัด ส่วนจะนำผลการศึกษานี้ไปใช้กับมะเร็งชนิดอื่นๆได้หรือไม่ ถ้าจะให้ชัดเจน คงต้องรอผลการศึกษาที่จะเกิดขึ้นในอนาคต แต่โดยทั่วไปๆ ก็มักจะมีผลเช่นเดียวกัน

บรรณานุกรม

1. http://www.researchgate.net/publication/273577621_Alopecia_as_surrogate_marker_for_chemotherapy_response_in_patients_with_primary_epithelial_ovarian_cancer_A_metaanalysis_of_four_prospective_randomised_phase_III_trials_with_5114_patients [2015,Dec19]

2. http://www.download.bham.ac.uk/bctu/AML16/Trial/DocsForExistingCentres/National%20Cancer%20Institution_NCI%20Toxicity%20Criteria%20formatted.pdf [2015,Dec19]