คุยกับหมอรักษาโรคมะเร็ง ตอน: ควรถามอะไรกับแพทย์ เมื่อรู้ว่าเป็นมะเร็ง
- โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
- 25 พฤษภาคม 2558
- Tweet
จำได้คลับคล้ายคลับคลาว่า เคยเล่าให้ทราบแล้วว่า ควรถามแพทย์ว่าอะไรเมื่อรู้ว่าเป็นมะเร็ง แต่มาได้อ่านที่ทางสมาคมโรคมะเร็งแห่งสหรัฐอเมริกา(American Cancer Society: ACS) ได้เขียนแนะนำคำถามที่ควรถามแพทย์ผู้ให้การรักษา จึงคิดว่า น่าจะมาเล่าให้ฟังอีกครั้ง
แต่ก่อนที่จะนำไปใช้ ควรต้องปรับใช้ ทั้ง ลด หรือเพิ่มคำถาม เพื่อให้ตรงกับวัตถุประสงค์ที่เราต้องการทราบ รวมไปถึงลักษณะสังคมไทยด้วย เพราะคำถามทั้งหมด เป็นคำถามที่แนะนำสำหรับคนสหรัฐอเมริกา ที่วัฒนธรรมต่างจากเรามาก โดยเฉพาะในเรื่องของผู้ป่วยกับแพทย์
ที่สำคัญอีกประการ เวลาไปพบแพทย์ ควรจดคำถามทุกคำถามไปด้วยพร้อมปากกา และสมุดจดบันทึก และให้มีครอบครัวสายตรงที่บรรลุนิติภาวะแล้วไปด้วยอย่างน้อย 1 คน เพื่อช่วยรับฟังและช่วยจดคำตอบจากแพทย์ด้วย
คำถามที่ทาง ACS แนะนำให้คนอเมริกันถามแพทย์ ซึ่งมีทั้งหมด 15 ข้อ คือ
- เป็นมะเร็งชนิดอะไร?
- ขอสำเนาผลการตรวจทางพยาธิวิทยาของเนื้อที่ตรวจได้ไหม?
- เป็นมะเร็งของอวัยวะอะไร?
- ก้อนมะเร็งมีขนาดประมาณเท่าไร ยังอยู่เฉพาะที่ หรือลุกลามแล้ว?
- โรคอยู่ในระยะใด? ลุกลาม แพร่กระจายไปอวัยวะไหนบ้างแล้ว?
- โรคมีการพยากรณ์โรค(ผลการรักษา)อย่างไร?
- มีโอกาสรักษาหายไหม? ประมาณได้ไหมว่า กี่%?
- ทีมผู้รักษามีประสพการการรักษาโรคนี้ไหม? (ข้อนี้ต้องชั่งใจก่อนถาม เพราะดูขัดกับสังคมแพทย์ไทย)
- ควรต้องมีการตรวจเพิ่มเติมอะไรอีกไหม ก่อนที่จะเริ่มการรักษาได้?
- โรคมีกี่วิธีรักษาให้เลือก?
- ตัวแพทย์เอง คิดว่าวิธีไหนเหมาะสมที่สุด เพราะอะไร?
- เป้าหมายการรักษา คือ อะไร เพื่อหายขาด ไม่หายขาดแต่อาจยืดอายุได้ หรือเพื่อบรรเทาอาการ
- ควรต้องตรวจทางพันธุกรรมไหม? (ข้อนี้ ไม่เหมาะกับประเทศเรา เพราะเรายังไม่มีบริการด้านนี้ที่เข้าถึงได้ และค่าใช้จ่ายแพงมาก รวมทั้งประเทศเรายังไม่มีระบบในการให้คำปรึกษา และดูแลรักษาในเรื่องโรคที่เกี่ยวข้องกับพันธุกรรม โดยเฉพาะในเรื่องของโรคมะเร็ง )
- ขอข้อมูลเพื่อปรึกษาแพทย์ท่านอื่นเพื่อขอความเห็นได้ไหม (Second opinion) ข้อนี้ก็ต้องชั่งใจก่อนถาม เพราะสังคมแพทย์ไทยยังไม่คุ้นชินกับ Second opinion
- มีโครงการการศึกษาวิจัยการรักษาโรคนี้ ที่อาจขอเข้าร่วมโครงการได้ไหม? (ข้อนี้ ก็ยากสำหรับบ้านเรา เพราะเรายังขาดแคลนการศึกษาวิจัยทางการรักษาโรคมะเร็ง เพราะขาดเงินสนับสนุน)
บรรณานุกรม
ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
วว.รังสีรักษา และเวชศาสตร์นิวเคลียร์