logo

คำถามจาก วิกิโรค

Home / FAQ โรค/ ทอนซิลอักเสบ

คำถามเกี่ยวกับโรค

โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล

เรื่อง : ทอนซิลอักเสบ

  • ประมาณ 70-80% ของต่อมทอนซิลอักเสบทั้งหมด เกิดจากการติดเชื้อไวรัส
  • ประมาณ 15-20% เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย
  • ประมาณ 5% เกิดจากการติดเชื้อรา

ต่อมทอนซิลอักเสบสามารถติดต่อได้เช่นเดียวกับในโรคหวัดทั่วไปและในโรคไข้หวัดใหญ่ จากการ ไอ จาม การหายใจ การสัมผัสสารคัดหลั่งจากจมูกและช่องปากผู้ป่วย (น้ำมูก น้ำลาย) และจากใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกัน เช่น แก้วน้ำ ช้อน ผ้าเช็ดหน้า ผ้าเช็ดตัว เป็นต้น

  • เจ็บคอ กลืน/ดื่มเจ็บ กดเจ็บบริเวณคอตรงตำแหน่งของต่อมทอนซิล มีกลิ่นปาก
  • มีไข้ได้ทั้งไข้สูง หนาวสั่น หรือไข้ต่ำ ขึ้นกับชนิดของเชื้อโรค เช่น ติดเชื้อไวรัสไข้สูงกว่าจากติดเชื้อแบคทีเรีย
  • ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยเนื้อตัว อาจมีตาแดง
  • คัดจมูก มีน้ำมูกแต่ไม่มาก น้ำมูกมักใส
  • อาจร่วมกับปวดหู เพราะการอักเสบของคอมักส่งผลถึงการอักเสบของหู
  • อาจร่วมกับมีเสียงพูดเหมือนอมอะไรอยู่ จากมีต่อมทอนซิลโตคับในช่องคอ
  • ต่อมทอนซิลอาจโตเล็กน้อยหรือโตมาก มักโตทั้งสองข้าง แดง อาจมีสารคัดหลั่งสีเหลืองๆปกคลุม หรือมีจุดขาวๆเหลืองๆ คล้ายหนองกระจายทั่วไป
  • อาจมีต่อมน้ำเหลืองด้านหน้าลำคอส่วนบนโตทั้งสองข้าง คลำได้และเจ็บเมื่อติดเชื้อแบคทีเรีย แต่ถ้าจากเชื้อไวรัสมักเป็นต่อมน้ำเหลืองด้านหลังลำคอใกล้กกหู โต คลำได้ แต่จะมีขนาดเล็กกว่ามากจากการติดเชื้อแบคทีเรีย

ต่อมทอนซิลอักเสบเป็นโรคไม่รุนแรง รักษาหายได้ภายในประมาณ 7 - 10 วัน ยกเว้นเมื่อเกิดผลข้างเคียง ซึ่งได้แก่

  • การอักเสบที่อาจรุนแรงจนเกิดต่อมทอนซิลและเนื้อเยื่อรอบๆ ต่อมทอนซิลเป็นหนอง ซึ่งต้องรักษาด้วยการผ่าตัดต่อมทอนซิล
  • เมื่อเกิดจากติดเชื้อสเตรป และได้รับการรักษาไม่ถูกต้อง อาจมีผลข้างเคียงเป็นโรคไตเรื้อรัง หรือโรคลิ้นหัวใจได้
  • ในกรณีของต่อมทอนซิลอักเสบเรื้อรังที่มีต่อมทอนซิลโต อาจเป็นสาเหตุให้เกิด ภาวะนอนกรน และ/หรือ โรคนอนหลับแล้วหยุดหายใจ
  • ดื่มน้ำสะอาดให้ได้มากๆ อย่างน้อยวันละ 8-10 แก้วเมื่อไม่มีโรคต้องจำกัดน้ำดื่ม
  • รักษาสุขอนามัยพื้นฐาน เพื่อร่างกายแข็งแรงลดโอกาสติดเชื้อรุนแรงและลดการแพร่เชื้อสู่ผู้อื่น
  • แยกของใช้ส่วนตัวโดยเฉพาะ แก้วน้ำ และช้อน
  • ล้างมือให้สะอาดบ่อยๆ โดยเฉพาะก่อนกินอาหารและหลังเข้าห้องน้ำ
  • รู้จักใช้หน้ากากอนามัยเพื่อป้องกันโรคแพร่กระจายสู่ผู้อื่น
  • กินยาลดไข้ ควรเป็นยาพาราเซตามอล ไม่ควรกินแอสไพรินเพราะอาจเกิดแพ้ยาแอสไพรินได้
  • บ้วนปากด้วยน้ำเกลือ (Normal saline) บ่อยๆ เพื่อรักษาความสะอาดช่องปากและเพื่อให้ช่องปากชุ่มชื้น
  • อมยาบรรเทาอาการเจ็บคอ
  • เมื่อมีไข้เจ็บคอและมีต่อมทอนซิลโต (ส่องกระจกและอ้าปากดูจะเห็นต่อมทอนซิลอยู่ด้าน ข้างลำคอใกล้โคนลิ้นทั้งสองข้าง) ควรรีบพบแพทย์